Akcje za pracę bez ZUS-u – ratujmy innowacje w startupach

Prosta spółka akcyjna (P.S.A.) umożliwia obejmowanie akcji w zamian za pracę – to idealne rozwiązanie dla startupów. Niestety, dziś takie akcje są obłożone składkami ZUS, mimo że nie dają pewnego wynagrodzenia i wiążą się z ryzykiem. Efekt? Innowacyjne rozwiązanie stało się martwe. Proponujemy likwidację oskładkowania akcji za pracę – by twórcy mogli rozwijać firmy, a nie płacić podwójnie za coś, co jeszcze nie przyniosło zysku.

Od akcji objętych za pracę trzeba odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne. Takich składek nie trzeba odprowadzać od akcji/udziałów objętych w jakikolwiek inny sposób.

Obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne od akcji objętych za pracę wprowadza faktyczne podwójne „opodatkowanie” akcjonariuszy, którzy objęli akcje za pracę. Wszyscy akcjonariusze spółki płacą podatek od dywidendy, niezależnie od tego, czy objęli akcje za pieniądze, za rzeczy, czy za pracę. Nie jest zrozumiałe różnicowanie akcjonariuszy i nałożenie na tych, którzy objęli je za pracę, dodatkowej daniny, tj. oskładkowania akcji za pracę ubezpieczeniem społecznym oraz zdrowotnym. Akcjonariusz, czyli właściciel firmy, nie może być traktowany na równi z jej pracownikiem. Akcjonariusz pracuje bowiem dla rozwoju własnej firmy i od wzrostu jej wartości płaci podatek – czy to przy sprzedaży akcji, czy przy wypłacie zysku. Wprowadzenie oskładkowania akcji spowodowało, że są one rozwiązaniem martwym, nieużywanym w obrocie. Tymczasem są rozwiązaniem bardzo potrzebnym. Pozwalają łączyć potencjał kapitału ludzkiego z potencjałem kapitału w rozumieniu tradycyjnym. Dzięki objęciu akcji za pracę osoba posiadająca ciekawy pomysł czy patent może objąć tyle samo akcji co inwestor finansujący rozwój jej pomysłu, inwestujący np. 1 000 000 zł. Pomysłodawca nie dysponuje na ogół 1 000 000 zł, aby wyrównać wkład inwestora i objąć tyle samo akcji. Może natomiast pracować dla spółki przez trzy lata, rozwijając swój pomysł i za to objąć np. tyle samo lub więcej akcji niż inwestor.

Akcje za pracę mogą zostać przyznane nie tylko założycielom/pomysłodawcom, ale także pracownikom spółki. Co (nie)ciekawe, w sytuacji, gdy pracownicy odprowadzają składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne na podstawie umowy o pracę, muszą nadal odprowadzać składkę na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu akcji za pracę. Prowadzi to nawet do potrójnego „opodatkowania”. Akcjonariusz-pracownik płaci składkę na ubezpieczenie społeczne oraz składkę zdrowotną z umowy o pracę, do tego składkę zdrowotną z akcji za pracę (!) oraz podatek od dywidendy z akcji. Taka sytuacja nie ma miejsca, gdy akcje obejmowane są w jakikolwiek inny sposób.

Zniesienie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne od akcji za pracę.