• Ustawa
  • Szkolnictwo wyższe
  • 09.04.2025

1 dzień temu przekazano stronie rządowej

Bezpieczna weryfikacja dyplomów – uczciwe rekrutacje w firmach

Źródło propozycji: sprawdzamy.com

Opis

Nowy system elektronicznej weryfikacji autentyczności dyplomów ochroni pracodawców przed fałszerstwami. To bezpieczniejsze zatrudnianie, mniej ryzyka błędnych rekrutacji i większe zaufanie do dokumentów.

Jak jest teraz?

Zdarzają się sytuacje, w których kandydat przedstawia pracodawcy dokument wzbudzający podejrzenia. Takim dokumentem może być np. dyplom ukończenia szkoły wyższej czy świadectwo studiów podyplomowych. Pracodawca nie ma możliwości potwierdzenia faktu wydania dokumentów bezpośrednio z instytucją oznaczoną jako wydającą dokument. W świetle obecnych regulacji oraz stanowiska Urzędu Ochrony Danych Osobowych, uczelnie wyższe nie mogą współdziałać z pracodawcami w celu potwierdzenia danych zawartych w dokumentach poświadczających zdobyte kwalifikacje.

Dlaczego trzeba to zmienić?

Praktyka fałszowania dokumentów potwierdzających kwalifikacje staje się coraz bardziej powszechna. Pracodawcy, nie mając możliwości weryfikacji prawdziwości przedstawionych dokumentów dotyczących kwalifikacji, nie są w stanie w pełni wywiązywać się z nałożonych na nich zobowiązań dotyczących dopuszczania do pracy wyłącznie osób posiadających odpowiednie kwalifikacje. Długotrwała procedura zawiadamiania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa związanego z fałszerstwem dokumentów oraz brak możliwości uzyskania statusu podmiotu pokrzywdzonego w toku postępowania powodują, że pracodawcy często nie decydują się na jej wszczęcie, co daje nieuczciwym osobom poczucie bezkarności i umożliwia wprowadzanie w błąd pracodawców i świadczenie nieuczciwych praktyk na rynku pracy. Istnieje potrzeba wdrożenia szybkiego, bezpiecznego i wiarygodnego mechanizmu pozwalającego na potwierdzenie faktu wydania dokumentu dotyczącego wykształcenia – podobnie jak istnieje możliwość weryfikacji danych w Rejestrze Przestępców Seksualnych w przypadku dopuszczania do działalności organizowanej z udziałem małoletnich.

Przykład

Szkoła językowa zatrudnia pracownika na stanowisku lektora języka angielskiego. Kandydat przedkłada dyplom ukończenia filologii angielskiej oraz liczne certyfikaty potwierdzające jego kompetencje językowe. W toku rekrutacji pojawiają się wątpliwości co do autentyczności przedstawionych dokumentów – poziom wiedzy kandydata budzi zastrzeżenia u osób rekrutujących go na stanowisko lektora. Pracodawca, mimo powziętych wątpliwości, nie ma możliwości zweryfikowania danych zawartych na dyplomie w uczelni, która rzekomo go wydała. Brak wyraźnej podstawy prawnej uniemożliwia podjęcie formalnych działań w celu potwierdzenia kwalifikacji. Jedyną możliwością jest złożenie zawiadomienia na policji o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego. Jednak szkoła językowa nigdy nie dowie się, czy dyplom był faktycznie sfałszowany, ponieważ nie uzyska statusu podmiotu pokrzywdzonego w postępowaniu. Jednocześnie szkole językowej zależy na jak najszybszym zakończeniu rekrutacji i uruchomieniu nowej grupy dla kursantów. Po zatrudnieniu pracownika okazuje się, że dyplom przedstawiony przez lektora był sfałszowany, a osoba ta nie ukończyła żadnych studiów kierunkowych. Szkoła językowa ponosi konsekwencje finansowe i wizerunkowe, a brak narzędzi do weryfikacji kwalifikacji pracownika skutkuje stratami i ryzykiem utraty zaufania ze strony klientów.

Jakie będą korzyści?

  • Korzyści z wprowadzenia przepisów pozwalających na weryfikację faktu wydania dokumentów poświadczających kwalifikacje pracowników w opisanej sytuacji to:
  • Ochrona interesów społecznych: umożliwienie pracodawcom weryfikacji faktu posiadania dyplomów ukończenia studiów przez pracowników pozwoli na niedopuszczenie osób nieposiadających odpowiednich kwalifikacji do wykonywania pracy, co przyczyni się do zabezpieczenia interesów społecznych.
  • Zwiększenie pewności obrotu dokumentów poświadczających wykształcenie: pracodawcy będą mieli możliwość zweryfikowania dokumentów przedstawionych przez kandydatów do pracy, co pozwoli uniknąć sytuacji zatrudnienia osób bez wymaganych kwalifikacji.
  • Zwiększenie uczciwości na rynku pracy: dzięki możliwości szybkiej weryfikacji kwalifikacji pracowników, pracodawcy będą mogli dokładniej sprawdzać kompetencje kandydatów.

Komentarze związków zawodowych

N. Kusiak: Brak zdania

A. Jagodzińska: Zgoda

Podsumowanie

Obecne przepisy uniemożliwiają pracodawcom potwierdzenie autentyczności dyplomów bezpośrednio na uczelni, nawet za zgodą kandydata. Stanowisko UODO blokuje taką współpracę. W efekcie pracodawcy nie mają realnego narzędzia do sprawdzania kwalifikacji, mimo że ciąży na nich obowiązek zatrudniania osób z odpowiednim wykształceniem. Coraz częściej dochodzi do posługiwania się fałszywymi dyplomami. Pracodawcy, chcąc szybko zakończyć proces rekrutacji, są zmuszeni podejmować ryzyko, co może prowadzić do strat finansowych i utraty reputacji. Potrzebne są przepisy umożliwiające szybkie, bezpieczne i formalne potwierdzenie faktu wydania dokumentu – podobnie jak działa dostęp do Rejestru Przestępców Seksualnych. Wprowadzenie takiego mechanizmu zwiększy bezpieczeństwo na rynku pracy i ochroni interes publiczny.

Załączniki