- Ustawa
- Szkolnictwo wyższe
- 09.04.2025
1 dzień temu przekazano stronie rządowej
Bezpieczna weryfikacja dyplomów – uczciwe rekrutacje w firmach
Źródło propozycji: sprawdzamy.com

Opis
Nowy system elektronicznej weryfikacji autentyczności dyplomów ochroni pracodawców przed fałszerstwami. To bezpieczniejsze zatrudnianie, mniej ryzyka błędnych rekrutacji i większe zaufanie do dokumentów.
Jak jest teraz?
Zdarzają się sytuacje, w których kandydat przedstawia pracodawcy dokument wzbudzający podejrzenia. Takim dokumentem może być np. dyplom ukończenia szkoły wyższej czy świadectwo studiów podyplomowych. Pracodawca nie ma możliwości potwierdzenia faktu wydania dokumentów bezpośrednio z instytucją oznaczoną jako wydającą dokument. W świetle obecnych regulacji oraz stanowiska Urzędu Ochrony Danych Osobowych, uczelnie wyższe nie mogą współdziałać z pracodawcami w celu potwierdzenia danych zawartych w dokumentach poświadczających zdobyte kwalifikacje.
Dlaczego trzeba to zmienić?
Praktyka fałszowania dokumentów potwierdzających kwalifikacje staje się coraz bardziej powszechna. Pracodawcy, nie mając możliwości weryfikacji prawdziwości przedstawionych dokumentów dotyczących kwalifikacji, nie są w stanie w pełni wywiązywać się z nałożonych na nich zobowiązań dotyczących dopuszczania do pracy wyłącznie osób posiadających odpowiednie kwalifikacje. Długotrwała procedura zawiadamiania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa związanego z fałszerstwem dokumentów oraz brak możliwości uzyskania statusu podmiotu pokrzywdzonego w toku postępowania powodują, że pracodawcy często nie decydują się na jej wszczęcie, co daje nieuczciwym osobom poczucie bezkarności i umożliwia wprowadzanie w błąd pracodawców i świadczenie nieuczciwych praktyk na rynku pracy. Istnieje potrzeba wdrożenia szybkiego, bezpiecznego i wiarygodnego mechanizmu pozwalającego na potwierdzenie faktu wydania dokumentu dotyczącego wykształcenia – podobnie jak istnieje możliwość weryfikacji danych w Rejestrze Przestępców Seksualnych w przypadku dopuszczania do działalności organizowanej z udziałem małoletnich.
Przykład
Szkoła językowa zatrudnia pracownika na stanowisku lektora języka angielskiego. Kandydat przedkłada dyplom ukończenia filologii angielskiej oraz liczne certyfikaty potwierdzające jego kompetencje językowe. W toku rekrutacji pojawiają się wątpliwości co do autentyczności przedstawionych dokumentów – poziom wiedzy kandydata budzi zastrzeżenia u osób rekrutujących go na stanowisko lektora. Pracodawca, mimo powziętych wątpliwości, nie ma możliwości zweryfikowania danych zawartych na dyplomie w uczelni, która rzekomo go wydała. Brak wyraźnej podstawy prawnej uniemożliwia podjęcie formalnych działań w celu potwierdzenia kwalifikacji. Jedyną możliwością jest złożenie zawiadomienia na policji o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego. Jednak szkoła językowa nigdy nie dowie się, czy dyplom był faktycznie sfałszowany, ponieważ nie uzyska statusu podmiotu pokrzywdzonego w postępowaniu. Jednocześnie szkole językowej zależy na jak najszybszym zakończeniu rekrutacji i uruchomieniu nowej grupy dla kursantów. Po zatrudnieniu pracownika okazuje się, że dyplom przedstawiony przez lektora był sfałszowany, a osoba ta nie ukończyła żadnych studiów kierunkowych. Szkoła językowa ponosi konsekwencje finansowe i wizerunkowe, a brak narzędzi do weryfikacji kwalifikacji pracownika skutkuje stratami i ryzykiem utraty zaufania ze strony klientów.
Jakie będą korzyści?
- Korzyści z wprowadzenia przepisów pozwalających na weryfikację faktu wydania dokumentów poświadczających kwalifikacje pracowników w opisanej sytuacji to:
- Ochrona interesów społecznych: umożliwienie pracodawcom weryfikacji faktu posiadania dyplomów ukończenia studiów przez pracowników pozwoli na niedopuszczenie osób nieposiadających odpowiednich kwalifikacji do wykonywania pracy, co przyczyni się do zabezpieczenia interesów społecznych.
- Zwiększenie pewności obrotu dokumentów poświadczających wykształcenie: pracodawcy będą mieli możliwość zweryfikowania dokumentów przedstawionych przez kandydatów do pracy, co pozwoli uniknąć sytuacji zatrudnienia osób bez wymaganych kwalifikacji.
- Zwiększenie uczciwości na rynku pracy: dzięki możliwości szybkiej weryfikacji kwalifikacji pracowników, pracodawcy będą mogli dokładniej sprawdzać kompetencje kandydatów.
Podsumowanie
Obecne przepisy uniemożliwiają pracodawcom potwierdzenie autentyczności dyplomów bezpośrednio na uczelni, nawet za zgodą kandydata. Stanowisko UODO blokuje taką współpracę. W efekcie pracodawcy nie mają realnego narzędzia do sprawdzania kwalifikacji, mimo że ciąży na nich obowiązek zatrudniania osób z odpowiednim wykształceniem. Coraz częściej dochodzi do posługiwania się fałszywymi dyplomami. Pracodawcy, chcąc szybko zakończyć proces rekrutacji, są zmuszeni podejmować ryzyko, co może prowadzić do strat finansowych i utraty reputacji. Potrzebne są przepisy umożliwiające szybkie, bezpieczne i formalne potwierdzenie faktu wydania dokumentu – podobnie jak działa dostęp do Rejestru Przestępców Seksualnych. Wprowadzenie takiego mechanizmu zwiększy bezpieczeństwo na rynku pracy i ochroni interes publiczny.
Akty prawne wymagające zmiany
- W zależności od przyjętego modelu rozwiązania, nowelizacji wymagać mogą odpowiednio:
- ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 277 z późn. zm.),
- ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1571 z późn. zm.).
Komentarze związków zawodowych
N. Kusiak: Brak zdania
A. Jagodzińska: Zgoda