Drony bez wsparcia B+R? Czas to odblokować

Propozycja zakłada wprowadzenie rozwiązań prawnych umożliwiających udzielanie legalnej pomocy publicznej dla branży technologii dronowych – mimo braku klasycznej „innowacyjności”. Obecnie firmy te są praktycznie wyłączone z dostępu do taniego finansowania B+R, np. z NCBR, PARP czy BGK. Proponowana zmiana pozwoli objąć sektor technicznie zaawansowany, ale już rozwinięty, wsparciem inwestycyjnym.

Branża dronowa w Polsce znajduje się w zaawansowanym stadium technologicznym – wiele rozwiązań już istnieje, ale wymagają dalszego rozwoju, testowania, wdrożeń i produkcji na większą skalę. Jednak system wsparcia publicznego (np. NCBiR, PARP, BGK) opiera się na kryterium „innowacyjności”. Aby uzyskać finansowanie, projekt musi przedstawiać coś nowego – a nie po prostu ulepszać lub wdrażać to, co już istnieje. Dodatkowo programy B+R wymagają wykładania środków z góry przez przedsiębiorcę. W praktyce oznacza to, że firmy muszą udowodnić, że ich projekt to nowość – co w dronach bywa trudne, przez to są wykluczone z publicznego wsparcia – systemowo, nie formalnie.

Polska potrzebuje rozwijać krajowy przemysł dronowy. Tymczasem producenci są wykluczeni z systemów wsparcia, bo nie spełniają warunków „innowacyjności” wymaganej przez instytucje finansujące. To oznacza, że jeśli firma: stworzyła już system nawigacyjny, przetestowała prototyp, wdrożyła częściowo produkt, to nie otrzyma środków na jego dalszy rozwój – nawet jeśli to rozwiązanie ma ogromne znaczenie obronne i technologiczne. Dodatkowo obowiązujące przepisy o pomocy publicznej uniemożliwiają tworzenie dedykowanych programów wsparcia, które nie byłyby uznane za niedozwoloną pomoc. Potrzebne są nowe przepisy – takie, które pozwolą: przyznawać „tanie” finansowanie także dla technologii niebędących „przełomowymi”, objąć wsparciem firmy, które chcą wdrażać, testować i rozwijać już istniejące rozwiązania, zapewnić zgodność z prawem UE (art. 107 TfUE) przez odpowiednią notyfikację programów pomocowych lub ich zaprojektowanie zgodnie z wyjątkami dopuszczalnymi.

Polska firma opracowała drona do operacji zwiadowczych. Ma gotowy prototyp, ale potrzebuje środków na jego dalszy rozwój. Wniosek do NCBR zostaje odrzucony – projekt nie spełnia kryterium „innowacyjności”. Efekt: brak rozwoju, brak wdrożenia, zmarnowany potencjał.

System finansowania B+R musi uwzględniać realia branży dronowej – zaawansowanej, ale nadal potrzebującej wsparcia. Proponowana zmiana umożliwi legalne, systemowe wspieranie krajowych firm, bez ryzyka naruszenia unijnych przepisów o pomocy publicznej. To inwestycja w bezpieczeństwo państwa.