Koniec z corocznym zgłaszaniem wspólników spółek jawnych – mniej formalności i niższe ryzyko podatkowe

Proponujemy zniesienie obowiązku składania co roku formularza informującego urzędy skarbowe o składzie wspólników w spółkach jawnych (tzw. CIT-15J). Obecne przepisy wymagają składania tych samych informacji co roku, nawet gdy skład wspólników się nie zmienia. Najmniejsze opóźnienie lub przeoczenie powoduje automatyczne objęcie firmy podatkiem CIT. Nasza zmiana zakłada jednorazowe zgłoszenie wspólników oraz aktualizację wyłącznie przy zmianach, co uprości formalności, zmniejszy ryzyko utraty transparentności podatkowej oraz obniży koszty prowadzenia działalności.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, aby zachować status podmiotu transparentnego w podatku dochodowym od osób prawnych, mają obowiązek, przez rozpoczęciem roku obrotowego, składać informację o wspólnikach (podatnikach) posiadających bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki. Do złożenia informacji właściwy jest formularz CIT-15J. Dodatkowo, w przypadku zmian w składzie podatników należy dokonać aktualizacji informacji w terminie 14 dni. Informację należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelników właściwych dla każdego podatnika osiągającego dochody z dalej spółki jawnej. Nieprecyzyjny fragment przepisu „przez rozpoczęciem roku obrotowego” organy interpretują, jako coroczny obowiązek składania informacji CIT-15J. Podatnicy natomiast uznają ten obowiązek za jednorazowy, szczególnie, że dodatkowo istnieje obowiązek aktualizacji informacji w terminie 14 dni.

Zmiany dotyczące statusu spółek jawnych jako podatników CIT wynikają z konieczności doprecyzowania niejasnych przepisów oraz ich uspójnienia z deklarowaną intencją ustawodawcy. Celem wprowadzenia przepisów art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy o CIT było uzależnienie możliwości zachowania przez spółkę jawną statusu podmiotu transparentnego pod kątem podatku dochodowego od możliwości weryfikacji, kim są jej wspólnicy, czy dokonują prawidłowych rozliczeń i czy nie uchylają się od opodatkowania podatkiem dochodowym. Skonstruowany w tym celu mechanizm informowania urzędów skarbowych przez spółki jawne o składzie podmiotów posiadających bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki zawiera luki prawne i prowadzi do nadinterpretacji przez organy podatkowe obowiązków spółek jawnych chcących zachować status podmiotów transparentnych. Tymczasem, wielokrotne zbieranie tej samej informacji i doniosłość skutków jej niezłożenia lub nieprawidłowego złożenia (prowadząca do nieodwracalnego wejścia przez spółki jawne w reżim opodatkowania CIT) narusza konstytucyjną zasadę proporcjonalności – na co wprost wskazywali przedstawiciele doktryny. Nieprecyzyjnie sformułowane przepisy powodują nadmierne ryzyko po stronie spółek jawnych.

Spółka jawna Pana Michała co roku musi składać do urzędu skarbowego ten sam formularz CIT-15J, mimo że jej wspólnicy się nie zmieniają. Jeśli zapomni, spółka automatycznie traci status podatkowy i wchodzi w CIT, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Zniesienie obowiązku corocznego zgłaszania danych wyeliminowałoby ryzyko błędu i uprościło działalność firm, bez wpływu na skuteczność kontroli podatkowej.

Proponowane zmiany mają na celu doprecyzowanie braku obowiązku corocznego ponawiania tej samej informacji, który w wyniku niejasności przepisów był przez organy nadinterpretowany. Proponujemy rozwiązanie, zgodnie z którym jednorazowe złożenie informacji CIT-15J oraz jej aktualizacja w przypadku zmiany składu wspólników są wystarczające dla utrzymania przez spółkę jawną statusu podmiotu transparentnego podatkowo.