Łatwiejsze znoszenie współwłasności nieruchomości bez postępowania sądowego

Projekt zakłada wprowadzenie uproszczonej, notarialnej ścieżki znoszenia współwłasności nieruchomości, z której będzie można skorzystać, gdy wszyscy współwłaściciele są zgodni co do podziału. Obecnie nawet w takiej sytuacji konieczne jest długotrwałe i kosztowne postępowanie sądowe. Propozycja ma na celu zmniejszanie obciążeń dla obywateli i odciążanie sądów, pozwalając na szybsze i tańsze regulowanie stanu prawnego nieruchomości.

Obecnie praktyka stosowania przepisów dotyczących wymogu zgodności czynności ustanowienia samodzielnego lokalu z planami i decyzjami jest niejednolita. Organy administracyjne mają szeroką swobodę w interpretacji, co prowadzi do nieuprawnionego rozszerzania analizy na elementy nieobjęte przepisami techniczno-budowlanymi, takimi jak funkcje obiektu hotelowego. Dodatkowo, długi czas oczekiwania na rozstrzygnięcia sądowe w sprawach zniesienia współwłasności, nawet przy zgodnym wniosku, wynosi od 12 do 15 miesięcy lub więcej. Obciążenie sądów cywilnych tymi sprawami jest wysokie, co powoduje opóźnienia i trudności w uregulowaniu własności. Aktualne procedury nie są dostosowane do potrzeb rynku, co przekłada się na frustrację inwestorów i właścicieli nieruchomości.

Zmiany są konieczne, ponieważ obecne przepisy prowadzą do niepewności prawnej i opóźnień. Niejasne interpretacje organów administracyjnych wpływają na wydłużenie procesu uzyskiwania decyzji, a wysokie obciążenie sądów cywilnych w sprawach zniesienia współwłasności powoduje długi czas oczekiwania na rozstrzygnięcia. Podobne rozwiązania funkcjonują w innych krajach, gdzie uproszczono procedury zniesienia współwłasności i wprowadzono możliwość szybkiej weryfikacji samodzielności lokali, co pozytywnie wpływa na rynek nieruchomości i realną gospodarkę.

Przykładem problemu jest sytuacja dewelopera, który zakończył inwestycję i chce przekazać lokale nabywcom, ale nie może tego zrobić na skutek sporów prawnych dotyczących zaświadczeń o samodzielności lokali. Organy odmawiają wydania zaświadczeń albo decyzje są odrzucane przez sądy administracyjne, co opóźnia oddanie mieszkań nawet o kilka lat.

Proponowane przepisy mają na celu usunięcie niejasności interpretacyjnych i wprowadzenie jednoznacznych kryteriów dla organów administracyjnych, co zwiększy pewność prawną oraz szybkość wydawania decyzji dotyczących samodzielności lokali. Ułatwione zostanie również zniesienie współwłasności nieruchomości przez wprowadzenie prostszych procedur sądowych i ich częściowej realizacji w postępowaniu referendarzy. Zmiany te przyczynią się do ograniczenia biurokracji, skrócenia czasu oczekiwania na rozstrzygnięcia oraz poprawy dostępności usług dla obywateli i przedsiębiorców. Głównym celem jest zapewnienie spójności regulacji prawnych z praktyką rynkową i technicznymi wymaganiami, co wpłynie na efektywność systemu własnościowego i rozwój rynku nieruchomości.