- Wewnętrzne regulacje
- Przepisy podatkowe
- 11.06.2025
Mniej formalizmu przy rozliczaniu VAT przez eksporterów
Źródło propozycji: sprawdzamy.com
Opis
Projekt ma na celu zmianę zbyt rygorystycznej praktyki organów skarbowych, które często kwestionują prawo do stosowania stawki 0% VAT w eksporcie i dostawach wewnątrzunijnych z powodu drobnych braków w dokumentacji. Proponuje się, aby urzędnicy działali w oparciu o bardziej elastyczne wytyczne, dopuszczając różne dowody na to, że towar faktycznie opuścił Polskę. Ma to na celu zmniejszanie liczby sporów i ułatwianie działalności polskim eksporterom.
Jak jest teraz?
Obecnie, aby skorzystać z 0% VAT w eksporcie i wewnątrzwspólnotowych dostawach, sprzedawcy muszą posiadać szczegółowe dowody potwierdzające wywóz towarów, takie jak dokumenty transportowe czy celne. Jeśli organy podatkowe uznają te dokumenty za niekompletne lub niewystarczające, mogą kwestionować prawo do zastosowania stawki 0%, co często prowadzi do konieczności odprowadzenia VAT w wysokości 23%. Taka sytuacja naraża przedsiębiorców na straty finansowe i niepewność rozliczeń, a jednocześnie wymaga od nich dodatkowej dokumentacji, która dla niektórych firm jest trudne do zrealizowania. Obecne przepisy są zbyt sformalizowane i nie uwzględniają różnych realiów operacyjnych i dowodowych przedsiębiorców, co prowadzi do nadmiernego biurokratycznego obciążenia i niezadowolenia środowiska biznesowego.
Dlaczego trzeba to zmienić?
Zmiana jest niezbędna, aby ograniczyć nadmierną formalność i biurokrację, które utrudniają korzystanie z prawa do stosowania stawki 0% VAT. Obecna praktyka jest zbyt rygorystyczna i nie uwzględnia realiów biznesowych, co może prowadzić do nieuzasadnionych kwestionowań i strat finansowych dla przedsiębiorców. Przykłady zagraniczne, takie jak Niemcy czy Francja, pokazują, że elastyczność w ocenie dowodów potwierdzających wywóz towarów sprzyja sprawniejszej działalności i minimalizuje ryzyko sporów administracyjno-sądowych. Statystyki wykazują, że w Polsce liczba sporów dotyczących stawki VAT w eksporcie rośnie, co wskazuje na potrzebę reformy. Uproszczenie i bardziej elastyczne podejście może zwiększyć konkurencyjność polskich przedsiębiorstw działających na rynkach międzynarodowych. Brak zmiany może skutkować dalszym zacieśnianiem kontroli, co zniechęca firmy do korzystania z preferencyjnych stawek VAT i ogranicza ich działalność. Atutem jest możliwa poprawa relacji między administracją a przedsiębiorcami oraz zmniejszenie obciążeń finansowych i proceduralnych.
Przykład
Przedsiębiorca A sprzedaje towary do firmy na Malcie i używa do tego dokumentów potwierdzających wywóz. Mimo posiadania innych dowodów, takich jak potwierdzenia transportu czy umowy, brak oficjalnego dokumentu CMR od firmy na Malcie spowodował, że urzędnik skarbowy zakwestionował prawo do stosowania 0% VAT. W efekcie, przedsiębiorca musiał odprowadzić 23% VAT i ponieść dodatkowe koszty odzyskania nadpłaconych kwot. To utrudnienie powoduje, że przedsiębiorcy obawiają się korzystać z preferencyjnej stawki, nawet gdy mają wiarygodne dowody. Taka sytuacja nie odzwierciedla realiów działalności gospodarczej, lecz nadmiernie formalistyczne podejście urzędów, które może zniechęcać do legalnego i efektywnego rozliczania wywozu towarów.
Jakie będą korzyści?
- Zmiany przyczynią się do poprawy pewności prawa dla przedsiębiorców, co zwiększy ich zaufanie do systemu podatkowego. Uproszczenie procedur i większa elastyczność w ocenie dowodów zmniejszą obciążenia administracyjne i ryzyko niesprawiedliwych sankcji. To z kolei wpłynie na wzrost konkurencyjności firm na rynkach UE i poza nią. Państwo skorzysta na lepszej współpracy z przedsiębiorcami i redukcji sporów, co odciąży system kontroli podatkowej. Użytkownicy systemu wejściowego, czyli przedsiębiorcy, zyskają większą swobodę w prowadzeniu działalności międzynarodowej. Zmiana zapewni bardziej sprawiedliwe traktowanie przedsiębiorców niezależnie od formalnych błędów, jeśli ich działania są wiarygodne. Długoterminowo, uelastycznione procedury mogą zwiększyć wpływy do budżetu poprzez poprawę przestrzegania przepisów i zmniejszenie szarej strefy.
Podsumowanie
Proponowana zmiana będzie polegała na modyfikacji wewnętrznych wytycznych i instrukcji organów skarbowych, aby w zakresie stosowania stawki 0% VAT zapewnić większą elastyczność i uwzględniać realia działalności przedsiębiorców. Kluczowe będzie uznanie różnych dowodów potwierdzających wywóz towarów za wiarygodne, nawet jeśli nie spełniają one wszystkich formalnych wymogów. Zmiana ta ułatwi przedsiębiorcom korzystanie z preferencyjnej stawki VAT, co wpłynie na wzrost ich konkurencyjności i zmniejszenie obciążeń biurokratycznych. W rezultacie, poprawi się sprawność i sprawiedliwość systemu podatkowego, a ryzyko sporów z urzędami ulegnie zmniejszeniu. Projekt ma na celu stworzenie bardziej przyjaznego środowiska dla przedsiębiorców działających w branży międzynarodowej, co będzie korzystne zarówno dla gospodarki, jak i dla budżetu Państwa. Kluczowym elementem jest ustanowienie jasnych, elastycznych zasad oceny dowodów, co zapewni prawidłowe rozliczanie VAT i wsparcie dla rozwoju działalności eksportowej. Efekt końcowy to system szanujący realia biznesowe i minimalizujący formalne bariery, co jest zgodne z duchem europejskich standardów wspólnego rynku.
Akty prawne wymagające zmiany
- Instrukcja Krajowa w sprawie stosowania VAT przy wywozie towarów
Komentarze związków zawodowych
N. Kusiak: Brak zdania
A. Jagodzińska: Brak zgody. Stawka 0% stanowi wysjątek od podstawowej 23% stawki podatku VAT. Zasadnym zatem jest stosowanie ściśle określonych wymogów umożliwijących stosowanie stawki 0%, tym bardziej że transakcje wewnątrzwspólnotowe i w ramach eksportu towarów są wykorzystywane w schematach wyłudzeniowych dotyczących karuzel VAT. Poluźnienie rygorów zwłaszcza przy WDT stanowiłoby ułatwienie dla podmiotów nastawionych na wyłudzenia w zakresie podatku VAT.