Obronność to społeczna odpowiedzialność – koniec z blokadą inwestycji z powodu reputacji

Propozycja zakłada wydanie przez Ministerstwo Finansów i Komisję Nadzoru Finansowego komunikatów, które oficjalnie potwierdzą, że finansowanie sektora obronnego może być zgodne z zasadami ESG – szczególnie w ramach komponentu „S” (społecznego). Celem jest usunięcie barier reputacyjnych i informacyjnych, które obecnie ograniczają zaangażowanie banków i funduszy inwestycyjnych w projekty obronne.

W Polsce wiele instytucji finansowych – banków, funduszy, inwestorów – stosuje polityki wykluczające sektor obronny z portfeli ESG. Główne przyczyny to: obawy reputacyjne (fear of name-and-shame), brak jasnego sygnału ze strony krajowych regulatorów, błędne przekonanie, że obronność wyklucza się z celami zrównoważonego rozwoju. Tymczasem na poziomie Unii Europejskiej obowiązują już przepisy i interpretacje, które wskazują, że sektor obronny może wspierać cele społeczne ESG – takie jak pokój, bezpieczeństwo i odporność. Kluczowy w tym zakresie jest m.in. komunikat KE z 17 czerwca 2025 r. (COM(2025) 820 final). W Polsce brak powszewchnej świadomości o komunikacie powoduje, że kapitał prywatny omija sektor obronny, a krajowe instytucje finansowe są w gorszej pozycji wobec zagranicznych.

Bez jasnej informacji ze strony regulatorów, instytucje finansowe nie będą angażować się w sektor obronny – nawet jeśli prawo unijne na to pozwala. To prowadzi do: ograniczonego dopływu kapitału do przemysłu obronnego, wolniejszego rozwoju technologii i modernizacji, niższej konkurencyjności polskich instytucji finansowych względem zachodnich, zmarnowania szansy na integrację celów ESG z bezpieczeństwem narodowym. Wystarczy prosty krok: komunikat informacyjny lub stanowisko MF/KNF, które potwierdzi, że finansowanie sektora obronnego może być zgodne z ESG. Dodatkowo można opracować krótki przewodnik (wzorem innych państw UE), który pokaże, jak oceniać takie inwestycje w praktyce. To niewielki wysiłek regulacyjny – a może uruchomić znaczące środki finansowe.

Fundusz inwestycyjny chce zainwestować w polską firmę produkującą komponenty do systemów obronnych. Jednak jego wewnętrzna polityka ESG wyklucza sektor zbrojeniowy. Gdyby MF lub KNF opublikowały oficjalny komunikat potwierdzający zgodność z ESG – fundusz mógłby uzyskać zgodę komitetu inwestycyjnego i skierować kapitał do polskiego przemysłu.

Sektor obronny nie jest sprzeczny z ESG – wręcz przeciwnie, wspiera cele społeczne, takie jak pokój i bezpieczeństwo. Wystarczy, że MF i KNF jasno to zakomunikują. To kosztuje niewiele, a może realnie wzmocnić obronność Polski i pobudzić prywatne inwestycje.