• Ustawa
  • Podatki
  • 18.03.2025

Ograniczenie czynności sprawdzających

Źródło propozycji: sprawdzamy.com

Opis

Obecnie organy podatkowe prowadzą ponad 2 mln czynności sprawdzających rocznie, często bez wiedzy przedsiębiorców, narzucając krótkie terminy odpowiedzi. Proponujemy wprowadzenie limitów czasowych i przejrzystych zasad dla tych czynności, co zmniejszy obciążenia administracyjne firm oraz poprawi komunikację z urzędami. Przedsiębiorcy zaoszczędzą czas, unikną stresu oraz będą mogli skupić się na prowadzeniu swojego biznesu, zamiast na ciągłych wezwaniach urzędów. 

Jak jest teraz?

Organy podatkowe coraz częściej weryfikują działania podatników, korzystając z procedury czynności sprawdzających, które są mniej sformalizowane niż kontrola podatkowa czy postępowanie podatkowe. Potwierdzają to statystyki – w 2023 r. miało miejsce ponad 2,28 mln czynności sprawdzających, a w roku 2024 – już ponad 2,39 mln.

Dlaczego trzeba to zmienić?

Obecny kształt przepisów dotyczących czynności sprawdzających pozwala organowi podatkowemu na ich prowadzenie bez wiedzy i udziału podatnika. Do czynności sprawdzających nie mają zastosowania ani ograniczenia w zakresie liczby prowadzonych kontroli u jednego przedsiębiorcy, ani limity czasu trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym, przewidziane w art. 55 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Sytuacja, w której dochodzi do regularnych wezwań przedsiębiorcy do udzielenia odpowiedzi na różne czynności sprawdzające, przy bardzo krótkich terminach na ich przesłanie, stanowi duży problem dla podatników.

Przykład

Spółka ABC prowadzi działalność w zakresie sprzedaży i profesjonalnego serwisu sprzętu medycznego w Polsce. Aktualnie w Spółce prowadzona jest kontrola Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz odrębne czynności sprawdzające w zakresie podatku CIT oraz VAT. W rezultacie Spółka musi przeorganizować swoją bieżącą działalność, aby terminowo udzielać odpowiedzi na wszystkie otrzymane wezwania i uniknąć konieczności zapłaty kary porządkowej za nieterminową odpowiedź.

Jakie będą korzyści?

  • Zmniejszenie po stronie przedsiębiorcy kosztochłonności i pracochłonności obsługi czynności sprawdzających.
  • Transparentna komunikacja między organem podatkowym a przedsiębiorcą.

Komentarze związków zawodowych

Proponowane regulacje, zakładające wprowadzenie limitów czasowych dla czynności sprawdzających oraz zakaz prowadzenia kilku takich czynności jednocześnie wobec jednego przedsiębiorcy, mogą nie osiągnąć zamierzonego celu w postaci zmniejszenia obciążeń dla przedsiębiorców oraz poprawy transparentności komunikacji. W rzeczywistości zmiany te mogą prowadzić do odwrotnych skutków. Organy podatkowe będą zmuszone do ograniczania tej procedury na rzecz bardziej czasochłonnych i sformalizowanych kontroli podatkowych lub postępowań podatkowych. W efekcie przedsiębiorcy mogą zostać narażeni na jeszcze większe obciążenia administracyjne oraz dłuższe okresy niepewności co do prawidłowości swoich rozliczeń podatkowych. Należy także zwrócić uwagę na kwestię efektywności administracji skarbowej i konieczności zwiększania zatrudnienia. Wprowadzenie limitów czasowych na czynności sprawdzające może skutkować koniecznością ich szybkiego zakończenia bez możliwości pełnej analizy zgromadzonych danych. Może to prowadzić do wydawania decyzji, które nie uwzględniają wszystkich okoliczności sprawy, co z kolei zwiększy liczbę odwołań i postępowań sądowych. W efekcie może dojść do przeciążenia organów podatkowych bardziej złożonymi postępowaniami, co wydłuży cały proces weryfikacji podatkowej. (N.Kusiak)

Postulujemy nie zmieniać przepisów. Czynności sprawdzające stanowią najprostszą i najmniej uciążliwą procedurę weryfikacji rozliczeń podatkowych. Bardzo często odbywają się one bez żadnego udziału podatnika. Udział podatnika ogranicza się do złożenia wyjaśnień (np. w jakim celu został zakupiony określony przedmiot/usługa). Niekiedy podatnicy proszeni są o przedłożenie dodatkowych dokumentów związanych z transakcją, jak umowa czy dokumenty przewozowe. Te pytania i prośby dotyczą najprostszych spraw i okoliczności. Złożenie wyjaśnienia przez podatnika w jakim celu dokonał zakupu nie wymaga przeprowadzania skomplikowanych działań po jego stronie. Bardziej skomplikowane okoliczności i stany faktyczne są wyjaśniane w toku kontroli oraz postępowań podatkowych. Nawet przygotowanie merytoryczne pracowników w komórkach zajmujących się czynnościami sprawdzającymi jest niższe od tych pracujących komórkach ds kontroli i postępowań. Rosnąca ilość czynności sprawdzających koreluje ze zmniejszającą się ilością kontroli, co należy oceniać pozytywnie, ale wynika to właśnie głównie z tego, że ta procedura jest prostsza i mniej sformalizowana. Na zakończenie po raz kolejny podnosimy że długotrwałość prowadzonych czynności (także sprawdzających) wynika z problemów natury kadrowej i organizacyjnej w KAS. Gdyby istniały odpowiednie narzędzia, pozwalające wcześniej i dokładniej wykrywać nieprawidłowości, czynności byłby podejmowane szybciej i trwałyby krócej. (A.Jagodzińska)

Podsumowanie

Proponujemy, żeby poprzez sformalizowanie czynności sprawdzających prowadzonych przez organy podatkowe odciążyć przedsiębiorców oraz budować transparentną komunikację między podatnikiem i organem podatkowym.

Załączniki