Oszczędzasz? Pomóż budować mieszkania – bez podatku od zysków

Polacy trzymają ponad bilion złotych na zwykłych kontach. Chcemy, by mogli bez podatku inwestować te pieniądze w bezpieczne obligacje banków hipotecznych, które służą do finansowania nowych mieszkań. To korzystne dla oszczędzających i dla całej gospodarki – więcej mieszkań, lepszy dostęp do kredytów i realna szansa na poprawę sytuacji mieszkaniowej w Polsce.

Własne mieszkanie to marzenie wielu z nas, ale osiągnięcie tego celu nie jest łatwe. Obecnie przeciętny Kowalski, który chce oszczędzać na mieszkanie, trzyma pieniądze głównie na lokatach bankowych lub kontach oszczędnościowych. Niestety, odsetki od takich oszczędności są objęte 19% podatkiem od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki). To oznacza, że prawie jedna piąta zarobionych odsetek trafia do fiskusa, a nie na nasze konto. W efekcie nasze oszczędności rosną wolniej, co w dobie podwyższonej inflacji sprawia, że realna wartość odkładanych pieniędzy może nawet spadać. Mało kto słyszał o listach zastawnych, a jeszcze mniej osób w nie inwestuje. List zastawny to rodzaj bezpiecznej obligacji emitowanej przez bank hipoteczny – w praktyce jest to pożyczka udzielona bankowi, który w zamian wypłaca odsetki. Te odsetki obecnie również podlegałyby opodatkowaniu 19%, gdyby Kowalski je otrzymał. Co ciekawe, zagraniczni inwestorzy (osoby i firmy z zagranicy) już teraz są zwolnieni z podatku od zysków z listów zastawnych w Polsce. Natomiast polski obywatel musi taki podatek zapłacić. W rezultacie banki hipoteczne nie oferują listów zastawnych dla klientów indywidualnych – brak krajowych nabywców detalicznych sprawia, że ten rynek praktycznie dla Kowalskiego nie istnieje. Zamiast tego ogromne kwoty (łącznie ponad bilion złotych oszczędności Polaków) leżą na nisko oprocentowanych, krótkoterminowych depozytach, które nie pomagają efektywnie zbierać na cel mieszkaniowy.

Ceny mieszkań są bardzo wysokie w stosunku do zarobków, a na rynku brakuje setek tysięcy lokali – to powoduje, że wielu rodzin nie stać na własne M. Ten deficyt mieszkaniowy przekłada się na poważne problemy społeczne: młodzi dorośli latami mieszkają z rodzicami (problem gniazdowania), wiele par odkłada decyzję o dzieciach, część osób myśli o emigracji w poszukiwaniu lepszych warunków. Państwo stara się poprawić tę sytuację różnymi programami, ale kluczowe jest zwiększenie dostępności mieszkań – także poprzez ułatwienie finansowania ich budowy i zakupu. Jednocześnie w ostatnich latach mocno odczuliśmy wysoką inflację. Jeśli nasze oszczędności nie pracują wystarczająco wydajnie, ich siła nabywcza spada. Dlatego potrzebujemy bezpiecznych form lokowania kapitału, które dadzą przyzwoity zysk bez obciążenia podatkiem, aby oszczędności nadążały za wzrostem cen. Listy zastawne są właśnie takim bezpiecznym instrumentem finansowym – pieniądze zainwestowane w list zastawny są zabezpieczone hipotekami (czyli realną wartością nieruchomości), więc ryzyko utraty kapitału jest bardzo niskie. Gdyby zachęcić zwykłych obywateli do inwestowania w listy zastawne, odniosą korzyść dwie strony: oszczędzający Kowalski zyska lepszy, nieopodatkowany zarobek na swoje przyszłe mieszkanie, a banki hipoteczne pozyskają więcej stabilnych środków na udzielanie kredytów mieszkaniowych innym rodzinom. Innymi słowy, nasze oszczędności mogłyby pracować na nas dwojako – pomnażać się bez podatku i finansować budowę nowych mieszkań, co z czasem może pomóc obniżyć ich ceny. Obecny brak ulgi podatkowej dla Polaków inwestujących w listy zastawne to stracona szansa. Skoro zagraniczny inwestor może zarobić na takim instrumencie w Polsce bez podatku, to dlaczego nie dać tej samej możliwości Kowalskiemu? Wprowadzenie zwolnienia podatkowego zmotywuje wiele osób do długoterminowego oszczędzania na cele mieszkaniowe, zamiast trzymania pieniędzy na niskooprocentowanych kontach. Czas zmienić przepisy tak, by ułatwić obywatelom gromadzenie kapitału na własne mieszkanie i jednocześnie zasilić rynek mieszkaniowy nowym strumieniem krajowych inwestycji.

Osoba fizyczna posiadająca oszczędności na lokacie bankowej nie inwestuje w listy zastawne, ponieważ od zysku z tego instrumentu musi zapłacić podatek. Po wprowadzeniu zwolnienia podatkowego mogłaby ulokować oszczędności w bezpieczne listy zastawne, dodatkowo wykorzystując je jako wkład własny przy zakupie mieszkania.

Propozycja wprowadza zwolnienie podatkowe dla dochodów osób fizycznych z listów zastawnych oraz przychodów ze zbycia tych instrumentów na cele mieszkaniowe, co przyczyni się do rozwoju rynku finansowania budownictwa mieszkaniowego.