Otwórzmy drogę do funduszy rynku pieniężnego – bez sprzecznych przepisów

Fundusze rynku pieniężnego to bezpieczna forma inwestowania, popularna w całej Europie. W Polsce nie da się ich tworzyć – bo przepisy krajowe i unijne wzajemnie się wykluczają. Proponujemy uporządkowanie prawa, tak by fundusze mogły działać zgodnie z europejskimi zasadami. Skorzystają inwestorzy instytucjonalni i indywidualni, a polski rynek finansowy zyska dostęp do kapitału, który dziś stoi w miejscu.

Fundusze rynku pieniężnego to fundusze o najniższym poziomie ryzyka i największej płynności. W ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi jest uregulowany taki szczególny typ funduszu (art. 178 ustawy oraz wydane do niego rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 2004 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać fundusze rynku pieniężnego). Równocześnie, w bezpośrednio stosowanych przepisach prawa UE jest uregulowany fundusz rynku pieniężnego (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1131 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie funduszy rynku pieniężnego, dalej „Rozporządzenie FRP”). Obecnie oba akty prawne funkcjonujące w polskim porządku prawnym regulują tę samą materię w sposób odmienny, co w praktyce uniemożliwia tworzenie funduszy rynku pieniężnego bez narażania się na zarzut naruszenia przepisów prawa któregoś z nich. Dodatkowo z różnych przepisów sektorowych wynika, że szczególne typy inwestorów instytucjonalnych (np. SKOK) mogą inwestować w fundusze rynku pieniężnego. W przepisach tych są jednak odwołania do art. 178 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a nie do przepisów Rozporządzenia FRP.

Proponowana zmiana polega na dostosowaniu przepisów Ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi do Rozporządzenia FRP. Obecnie występuje kolizja norm prawnych, gdyż co do zasady ta sama konstrukcja prawna fundusz rynku pieniężnego stanowi przedmiot odrębnych, a przy tym wzajemnie niespójnych regulacji prawnych. W przypadku kolizji norm prawa krajowego z normami bezpośrednio stosowanego prawa unijnego należy przyznać prymat prawu unijnemu. O ile zatem art. 178 Ustawy formalnie zachował moc obowiązującą po wejściu w życie Rozporządzenia FRP, to jego przepisy nie mogą być stosowane, ponieważ regulują kwestie unormowane Rozporządzeniem FRP, kolidując z jego przepisami. Ponadto zaś naruszają wyrażony w art. 1 ust. 2 Rozporządzenia FRP zakaz: „Państwa członkowskie nie mogą wprowadzać żadnych dodatkowych wymogów w obszarze objętym niniejszym rozporządzeniem”. Obecny stan prawny powoduje, że w Polsce nie został utworzony żaden fundusz rynku pieniężnego.

Przykładowo, są następujące rozbieżności w treści przedmiotowych aktów prawnych: (1) Zgodnie z art. 178 ust. 1 Ustawy funduszem rynku pieniężnego może być wyłącznie fundusz inwestycyjny otwarty (UCITS). Zgodnie z art. 1 ust. 1 akapitem 2 lit. a Rozporządzenia FRP – jako fundusz rynku pieniężnego może być utworzony nie tylko UCITS (fundusz inwestycyjny otwarty), ale ponadto specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty oraz fundusz inwestycyjny zamknięty (AFI); (2) Analiza przepisów obu aktów prawnych prowadzi do wniosku, że katalog dopuszczalnych lokat określonych w Rozporządzeniu FRP jest szerszy od katalogu określonego w Ustawie; (3) średni ważony termin do wykupu lokat: terminy te określone są odmiennie w obu aktach prawnych; (4) Zgodnie z § 3 i § 7 Rozporządzenia MF lokaty funduszu inwestycyjnego, o którym mowa w art. 178 ust. 1 Ustawy, są dokonywane wyłącznie w walucie polskiej. Natomiast Rozporządzenie FRP nie ogranicza ekspozycji na ryzyko walutowe, co pozostaje spójne z ideą jednolitego rynku kapitałowego w UE.

Zmiana przepisów pozwoli na pełne wdrożenie unijnego rozporządzenia FRP w Polsce, umożliwi tworzenie funduszy rynku pieniężnego i zwiększy płynność oraz atrakcyjność polskiego rynku kapitałowego.