Prostsze procedury przy funduszach unijnych – mniej formalności, szybsze efekty

Proponujemy uproszczenie procedur dotyczących przyznawania oraz zwrotu środków z funduszy unijnych. Dzięki wprowadzeniu jednolitego systemu obsługi spraw związanych z dotacjami przedsiębiorcy oraz organizacje pozarządowe unikną zbędnych komplikacji, przyspieszą realizację projektów, a fundusze trafią szybciej tam, gdzie są najbardziej potrzebne. Zmiana zwiększy transparentność i efektywność wykorzystania środków unijnych w Polsce

Obecnie w ramach regulacji dotyczących funduszy unijnych dostrzegalna jest dwoistość procedury – informacja o przyznaniu lub odmowie przyznania dofinansowania ma charakter władczej decyzji instytucji, natomiast umowa o dofinansowanie ma charakter cywilnoprawny. W konsekwencji, w razie uznania przez instytucję, że w projekcie doszło do nieprawidłowości, może dojść do rozwiązania umowy o dofinansowanie, a po jej rozwiązaniu (lub bez rozwiązania) beneficjent może być również adresatem decyzji administracyjnej w przedmiocie zwrotu dofinansowania, jak również roszczeń cywilnoprawnych (np. dochodzenia zabezpieczenia z weksla). Jednocześnie beneficjent sam może podnosić wobec instytucji roszczenia o charakterze cywilnoprawnym.

Aktualna konstrukcja regulacji prowadzi do nieefektywności i skomplikowania procedur przyznawania i zwrotu dofinansowania. Dwoistość regulacji narusza zarówno gwarancje pewności prawa, przejrzystości, jasności ścieżki sądowej, równości stron umowy o dofinansowanie, jak również powoduje problemy praktyczne związane np. z możliwością prowadzenia jednocześnie postępowania zwrotowego w sądzie administracyjnym oraz postępowania dotyczącego umowy o dofinansowanie toczącego się przed sądem cywilnym.

Przedsiębiorcy w ramach tej samej sprawy w przypadku częściowego rozliczenia projektu z jednej strony mogą bronić się przed zwrotem dofinansowania w ramach procedury administracyjnej, a z drugiej strony dochodzić niewypłaconego dofinansowania w procedurze cywilnej. Powoduje to, że jedna i ta sama sprawa jest równolegle oceniana przez dwa różne sądy wyposażone w różne instrumenty prawne i inny rodzaj kognicji. Co więcej, w ramach jednej i tej samej sprawy, tj. dotyczącej tej samej nieprawidłowości w projekcie mogą zapaść dwa różne rozstrzygnięcia – w wyniku rozstrzygnięcia sądu cywilnego i administracyjnego. Brak efektywności powoduje zniechęcania przedsiębiorców do korzystania ze wsparcia unijnego, gdyż np. podważenie prawidłowości decyzji zwrotowej wydanej przez instytucję trwa obecnie kilka lat, podczas gdy skutki dotyczą beneficjentów już od chwili ostateczności decyzji. W szczególności prowadzi to do poszkodowania podczas realizacji projektów innowacyjnych, które w przypadku długotrwałych procedur odwoławczych tracą status innowacyjnych oraz przestają być opłacalne ekonomicznie. Opłata sądowa liczona od wartości przedmiotu sporu stanowi barierę dla przedsiębiorców w przypadku spraw zwrotowych, gdzie wartość sporu wynosi często kilka mln złotych.

Oparcie procedury przyznawania i zwrotu dotacji wyłącznie na procedurze cywilnoprawnej. Stworzenie wyspecjalizowanych wydziałów delegowanych do rozstrzygania spraw związanych z funduszami unijnymi. Wprowadzenie obowiązkowej mediacji. Wpis stały, a nie liczony od wartości sporu.