- Ustawa
- Rynek finansowy
- 25.02.2025
Sąd Rynku Finansowego – skuteczniejsza kontrola nad decyzjami KNF
Źródło propozycji: sprawdzamy.com
Ścieżka legislacyjna
Odrzucona
Inicjatywa została odrzucona przez rządowy zespół deregulacyjny i nie będzie dalej procedowana.
Opis
Utworzenie wyspecjalizowanego sądu zajmującego się sprawami rynku finansowego oraz kontrolą decyzji KNF. Obecnie sądy administracyjne badają jedynie aspekty formalne, bez analizy zasadności merytorycznej decyzji, co często prowadzi do utrzymywania błędnych rozstrzygnięć. Nowy sąd poprawi nadzór nad KNF, zwiększy przewidywalność decyzji i stabilność rynku.
Jak jest teraz?
Obecnie sądy administracyjne, które rozpoznają różnorodne sprawy z zakresu prawa administracyjnego, dokonują kontroli legalności decyzji administracyjnych wydawanych przez Komisję Nadzoru Finansowego. Kontrola legalności realizowana jest przez sądy administracyjne wyłącznie w ujęciu proceduralnym (tj. zgodności z przepisami ustawy Kodeks postępowania administracyjnego), a nie w ujęciu zgodności z przepisami prawa materialnego i celowości, co prowadzić może do uznawania za prawidłowe niesprawiedliwych i niesłusznych decyzji administracyjnych.
Dlaczego trzeba to zmienić?
Obecny system kontroli decyzji Komisji Nadzoru Finansowego jest niewystarczający, ponieważ ogranicza się jedynie do oceny formalnej, bez analizy merytorycznej. W efekcie sądy administracyjne nie badają istoty sprawy w zakresie rynku kapitałowego, co może prowadzić do utrzymywania w mocy decyzji obarczonych istotnymi błędami merytorycznymi. Należy także wskazać na przewlekłość i mnogość postępowań sądowoadministracyjnych zarówno na etapie wojewódzkiego sądu administracyjnego, jak i Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Przykład
W większości spraw w zakresie rynku kapitałowego sędziowie nie są przygotowani w kwestiach związanych z finansami i ekonomią. Sprawy z zakresu rynku kapitałowego przekraczają często umiejętności doświadczonych prawników specjalizujących się w prawie prywatnym.
Jakie będą korzyści?
- Zwiększenie gwarancji proceduralnych dla strony postępowania administracyjnego prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego na skutek merytorycznego rozpatrzenia danej sprawy przez wyspecjalizowany i dedykowany sprawom rynku kapitałowego w Sądzie Konkurencji i Konsumentów skład sędziowski i dokonujący merytorycznej (a nie tylko formalnej) kontroli decyzji administracyjnych wydanych przez Komisję Nadzoru Finansowego,
- Utworzenie Sądu Rynku Kapitałowego w ramach Sądu Konkurencji i Konsumentów i orzekanie przez wyspecjalizowanych sędziów zapewniłoby kształtującą się z czasem jednolitą linię orzecznictwa,
- Odciążenie sądów administracyjnych i sądów powszechnych od rozstrzygania spraw finansowych, w połączeniu z zapewnieniem rozstrzygania spraw finansowych przez wyspecjalizowany sąd - wydział,
- Przeciwdziałanie przewlekłości postępowań,
- Pogłębienie zaufania do rynku szczególnie wśród inwestorów indywidualnych ze względu na zwiększenie efektywności postępowań.
Podsumowanie
Konieczne jest rozszerzenie kompetencji Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o możliwość orzekania w sprawach w zakresu rynku kapitałowego. Obecny model kontroli decyzji administracyjnych Komisji Nadzoru Finansowego jest niewystarczający, ponieważ odwołania trafiają do sądów administracyjnych, które badają jedynie zgodność formalną, pomijając ocenę merytoryczną. Brak kompleksowej kontroli nad decyzjami KNF ogranicza ochronę podmiotów rynku finansowego i nie zapewnia efektywnej weryfikacji działań organu nadzoru.
Akty prawne wymagające zmiany
- Ustawa z 14.06.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego
- Ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego
- Ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
- Ustawa z 25.07.2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych
- Ustawa z 06.06.1997 r. Kodeks postępowania karnego
- Aktualnie kwestia działalności wyspecjalizowanego sądu dla rynku finansowego nie została uregulowana w polskich przepisach prawa.