Sprawiedliwe wyroki dzięki dokładniejszemu dokumentowaniu okazania świadkom podejrzanych

Zmiana pozwoli uniknąć błędnych rozpoznań i niesłusznych skazań niewinnych osób. Obecnie błędy w dokumentowaniu okazania osób podejrzanych świadkom prowadzą do pomyłek i manipulacji. Wprowadzenie obowiązku dołączania zdjęć osób uczestniczących w okazaniu do protokołu zwiększy transparentność procedury i poprawi jakość orzeczeń sądowych

Obecnie okazanie osoby w postępowaniu karnym dokumentowane jest wyłącznie w formie pisemnego protokołu. Nie istnieje obowiązek załączania zdjęcia prezentowanej parady identyfikacyjnej, co uniemożliwia późniejszą kontrolę rzetelności przeprowadzenia czynności i doboru osób do okazania. Praktyka sprzyja błędom rozpoznania, które mogą prowadzić do niesłusznych skazań.

Brak wizualnej dokumentacji okazania uniemożliwia ocenę prawidłowości jego przeprowadzenia. Policja często dobiera osoby do okazania w sposób sugerujący rozpoznanie osoby typowanej jako sprawca. Czynności przeprowadzane w sposób niezgodny z regułami nie są kwestionowane przez sądy – brak narzędzi do ich weryfikacji. Dokumentacja fotograficzna zwiększyłaby transparentność i wiarygodność tej istotnej dowodowo czynności.

Podejrzany o rozbój – młody, szczupły mężczyzna – zostaje okazany wśród czterech starszych, niskich i wyraźnie różniących się wyglądem mężczyzn. Świadek rozpoznaje go, ale bez zdjęcia parady sąd nie ma jak zweryfikować, czy dobór osób był neutralny.

Propozycja zakłada zmianę rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości poprzez wprowadzenie obowiązku dołączania do protokołu z okazania zdjęcia przedstawiającego osoby biorące udział w paradzie identyfikacyjnej. Taki obowiązek ograniczy nadużycia, poprawi przejrzystość procedury i pomoże zapobiegać niesłusznym skazaniom.