Stabilna szkoła mimo nowego orzeczenia – ochrońmy dzieci przed stresem

Jeśli w trakcie roku u ucznia pojawi się nowe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, szkoła musi go przenieść do innej klasy lub nawet placówki – zgodnie z przepisami o liczebności. To oznacza zmianę nauczycieli, kolegów i otoczenia w środku roku. Proponujemy, by uczeń mógł dokończyć rok w dotychczasowej klasie. To bezkosztowa zmiana, która chroni dzieci przed niepotrzebnym stresem i daje szkołom więcej elastyczności.

Obowiązujące przepisy, a w szczególności § 6 ust. 6 rozporządzenia MEN z dnia 28 lutego 2019 r., określają maksymalną liczbę uczniów w oddziałach szkół specjalnych i specjalnych oddziałach w szkołach ogólnodostępnych, w zależności od rodzaju niepełnosprawności. Przepisy te nie przewidują jednak sytuacji, w której w trakcie roku szkolnego u ucznia uczęszczającego już do danego oddziału następuje zmiana orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego – np. poprzez dodanie niepełnosprawności sprzężonej. W takiej sytuacji szkoła musi niezwłocznie dostosować skład oddziału, co może skutkować koniecznością przeniesienia ucznia lub reorganizacji pracy szkoły, bez możliwości elastycznego działania.

Brak przepisów umożliwiających pozostawienie ucznia w dotychczasowym oddziale w związku ze zmianą orzeczenia prowadzi do licznych problemów: dezorganizacji pracy szkoły, wzrostu kosztów, a przede wszystkim – do pogorszenia sytuacji ucznia. Uczeń zmuszony do zmiany środowiska edukacyjnego w trakcie roku może doświadczyć stresu, trudności adaptacyjnych oraz regresu emocjonalno-społecznego. Jednocześnie dyrektorzy szkół nie dysponują obecnie wystarczającymi narzędziami prawnymi, które pozwoliłyby podejmować decyzje zgodne z dobrem dziecka i realnymi możliwościami szkoły.

W trakcie roku szkolnego orzeczenie ucznia zostaje uzupełnione o dodatkową niepełnosprawność, przez co nie spełnia on już warunków liczbowych obowiązujących w danym oddziale. Brak przepisów umożliwiających pozostanie ucznia w dotychczasowej klasie zmusza szkołę do jego przeniesienia – mimo że uczeń dobrze funkcjonuje w obecnym środowisku. Taka sytuacja wprowadza chaos organizacyjny w szkole, zaburza edukację ucznia i generuje niepotrzebne koszty.

Proponowana zmiana ma na celu umożliwienie uczniowi, którego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego uległo zmianie w trakcie roku szkolnego (np. przez dodanie niepełnosprawności sprzężonej), kontynuowania nauki w dotychczasowym oddziale do końca roku szkolnego, a w uzasadnionych przypadkach – do końca etapu edukacyjnego. Rozwiązanie to chroni dobro ucznia, wspiera szkoły w organizacji pracy i nie generuje dodatkowych kosztów. Propozycja stanowi szybkie i racjonalne uzupełnienie obecnego stanu prawnego, odpowiadające na realne potrzeby praktyki oświatowej.