Stopniowe zmniejszanie liczby przepisów dzięki zasadzie "jeden nowy za dwa stare"

Projekt postuluje przyjęcie przez rząd generalnej zasady, zgodnie z którą wprowadzenie każdego nowego przepisu prawnego będzie musiało wiązać się z jednoczesnym uchyleniem co najmniej dwóch istniejących regulacji ("one in, two out"). Ta polityczna deklaracja ma na celu systematyczne ograniczanie nadmiernej liczby przepisów w polskim prawie, zwłaszcza tych dotyczących działalności gospodarczej. Długoterminowo ma to prowadzić do upraszczania otoczenia prawnego, zmniejszania biurokracji i kosztów ponoszonych przez obywateli oraz przedsiębiorców.

Aktualnie mamy do czynienia z sytuacją przeregulowania działalności gospodarczej, wktórej działalność ta regulowana jest w istocie w każdym obszarze, a regulacje są tak szczegółowe i dotykają wręcz kwestii na poziomie atomu. Poziom przeregulowania działalności gospodarczej jest tak istotny, że aktualnie można wręcz mówić, że zasada wolności działalności gospodarczej nie jest już zasadą, tylko jest wyjątkiem od zasady kazuistycznej regulacji gospodarki. Prawnicy wskazują na okoliczność, że przepisy prawa gospodarczego mogą być liczone w kilometrach, czy kilogramach, jak i podnoszą to, że o ile jeszcze kilka lat temu problemem prawnika było to: „czy dobrze stosuję regulacje?" to dzisiaj problemem jest to: „czy stosuję dobrą regulację?".

Oczywistym jest to, że o jakości prawa nie decyduje jego „ilość”, tylko właśnie jakość. Co więcej, nadmiarowe regulacje są per se niezgodne z zasadą wolności działalności gospodarczej, która to zasada stanowi jeden z fundamentów społecznej gospodarki rynkowej. Przeregulowanie działalności gospodarczej stoi przy tym w oczywistej opozycji do takich zasad konstytucyjnych, jak zasada proporcjonalności, czy też takich zasad unijnych, jak zasada proporcjonalności i subsydiarności; a tym samym sytuacja ta jest nie do pogodzenia z pryncypiami, na których rozpostarta jest konstrukcja społecznej gospodarki rynkowej i jednolity rynek. Przeregulowanie implikuje istotne podniesienie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, co zmniejsza jej atrakcyjność i prowadzi do braku zachowania zasady tzw. level playing field pomiędzy polskimi przedsiębiorcami a ich konkurentami z innych krajów członkowskich Unii Europejskiej. Powyższe wymaga zmiany podejścia systemowego nakierowanej na zatrzymanie postępującej inflacji prawa.

Instytucja finansowa z Niemiec rozważa wybór kraju siedziby dla swojej spółki-córki. Z analizy poziomu uregulowania państw siedziby wynika, że Polska jest środowiskiem przeregulowanym. W konsekwencji instytucja ta wybiera inny kraj jako kraj siedziby swojej spółki-córki.

Postuluje się przyjęcie przez Prezesa Rady Ministrów zasady: jeden nowy przepis w miejsce dwóch derogowanych, a tym samym przyjęcie rozwiązania, że wdrożenie nowej normy możliwe będzie tylko wtedy, gdy będzie połączone z derogowaniem dwóch norm funkcjonujących w obrocie. Należy przy tym wskazać, że zasada ta musi przyjąć postać deklaracji politycznej, gdzie nie ma prawnej i ustrojowej możliwości, by taka zasada przyjęła postać zasady prawa.