- Ustawa
- Prawo pracy
- 28.05.2025
Studenci i specjaliści łatwiej podejmą pracę w szkołach i przedszkolach niepublicznych
Źródło propozycji: sprawdzamy.com
Opis
Zmiana przepisów Prawa oświatowego jednoznacznie umożliwi placówkom niepublicznym, za zgodą kuratora, zatrudnianie studentów i innych specjalistów do prowadzenia zajęć. To szansa na wzbogacenie oferty edukacyjnej i większą elastyczność kadrową.
Jak jest teraz?
Obecnie art. 15 Prawa oświatowego umożliwia zatrudnianie osób niebędących nauczycielami w placówkach publicznych i niepublicznych, ale tylko za zgodą kuratora oświaty. W przedszkolach i szkołach publicznych taka możliwość jest dostępna, ale w placówkach niepublicznych obowiązują dodatkowe ograniczenia lub brak elastyczności w zatrudnianiu studentów. Obecne przepisy nie dają niepublicznym placówkom możliwości korzystania z potencjału studentów ostatnich lat pedagogiki, co pogłębia braki kadrowe. W praktyce oznacza to, że niepubliczne placówki edukacyjne nie mogą w pełni korzystać z młodych mentorek i mentorów, co wpływa na ich konkurencyjność i jakość opieki. Obecna sytuacja ogranicza możliwości rozwoju młodych pedagogów oraz utrudnia zapewnienie ciągłości edukacji i opieki. Dodatkowo, brak prawnej regulacji prowadzi do różnic w możliwościach zatrudniania między sektorem publicznym a niepublicznym.
Dlaczego trzeba to zmienić?
Nadchodzące wyzwania demograficzne i rosnące zapotrzebowanie na kadrę pedagogiczną wymuszają elastyczność w zatrudnianiu. Brak możliwości zatrudniania studentów w niepublicznych placówkach pogłębia braki kadrowe i obniża jakość edukacji. W wielu krajach, takich jak Holandia, Niemcy czy Wielka Brytania, przepisy są bardziej elastyczne i pozwalają na korzystanie z potencjału studentów i praktyków. Dane pokazują, że w Polsce od lat występują poważne niedobory wykwalifikowanych nauczycieli, co stanowi barierę rozwoju placówek edukacyjnych. Bez zmian prawnych, sektor niepubliczny będzie coraz bardziej dyskryminowany pod względem możliwości zatrudniania młodych specjalistów. Zapewnienie równych szans i większej elastyczności przyczyni się do zmniejszenia absencji nauczycieli, zwiększenia konkurencyjności i poprawy jakości edukacji.
Przykład
Przedszkola niepubliczne często muszą odwoływać zajęcia, ponieważ brakuje im wykwalifikowanych nauczycieli lub opiekunów. Na przykład w jednej z niepublicznych placówek w Warszawie od kilku miesięcy nie udało się zatrudnić osoby do prowadzenia zajęć dodatkowych z języka angielskiego, co ogranicza rozwój dzieci. Malejąca liczba kandydatów na nauczycieli i ograniczenia prawne sprawiają, że trudno jest szybko reagować na potrzeby placówki. Rodzice wyrażają niezadowolenie z powodu braku atrakcyjnych ofert edukacyjnych, a placówka odcina się od chętnych młodych studentów, którzy mogliby pomóc w prowadzeniu zajęć, ale nie mają jeszcze pełnych kwalifikacji. To pogłębia problem niedoboru kadry i utrudnia rozwój placówki. W efekcie, dzieci tracą dostęp do różnorodnych i nowoczesnych form edukacji, a placówka musi zawieszać niektóre zajęcia lub ograniczać ofertę.
Jakie będą korzyści?
- Zmiana przepisów poprawi dostępność i elastyczność zatrudniania pracowników w placówkach niepublicznych, co przełoży się na lepszą jakość usług edukacyjnych. Skutkiem będzie zmniejszenie niedoborów kadrowych, co pozwoli na ciągłość zajęć i rozwijanie atrakcyjnej oferty edukacyjnej. Ułatwienie zatrudniania studentów i praktyków odciąży nauczycieli, przeciwdziałając wypaleniu zawodowemu i poprawiając ich satysfakcję z wykonywanej pracy. Sektor niepubliczny stanie się bardziej konkurencyjny, co będzie wspierało rozwój innowacyjnych metod nauczania i zwiększy dostępność edukacji dla dzieci i młodzieży. Wpływ na społeczeństwo będzie pozytywny, ponieważ lepsza jakość edukacji przekłada się na większy kapitał ludzki i konkurencyjność kraju. Państwo skorzysta na stabilniejszym systemie edukacyjnym bez konieczności zwiększania wydatków z budżetu, ponieważ zmiany dotyczą głównie sektora prywatnego i samorządowego.
Podsumowanie
Proponowana zmiana pozwoli niepublicznym placówkom edukacyjnym na zatrudnianie studentów i praktyków bez konieczności uzyskiwania specjalnych zgód, co zwiększy ich elastyczność i zdolność do reagowania na braki kadrowe. Ułatwi to realizację zajęć edukacyjnych i rozwijanie oferty dla dzieci. Podejmowanie pracy przez studentów będzie wspierane odpowiednim przygotowaniem i zgodą kuratora oświaty, zapewniając standardy jakości. Zmiany przyczynią się do wyrównania szans między placówkami publicznymi a niepublicznymi, co wpłynie na podniesienie jakości edukacji i dostępności usług. Redukcja barier biurokratycznych pozwoli na szybsze i efektywniejsze wdrożenie rozwiązań. Równocześnie, dzięki temu, młodzi pedagodzy będą mieli możliwość zdobywania doświadczenia w praktyce już podczas studiów. Zwiększona elastyczność w zatrudnianiu personelu poprawi stabilność i konkurencyjność sektora edukacji niepublicznej. Efektem będą: lepsza jakość nauczania, większe możliwości rozwoju placówek oraz korzystne skutki społeczne w zakresie wzrostu kompetencji młodych nauczycieli.
Akty prawne wymagające zmiany
- Ustawa Prawo oświatowe
Komentarze związków zawodowych
N. Kusiak: Możliwość zatrudniania studentów ostatnich lat pedagogiki w niepublicznych placówkach edukacyjnych bez pełnych kwalifikacji zawodowych budzi bardzo poważne zastrzeżenia, zarówno z punktu widzenia jakości edukacji, jak i praw pracowniczych oraz systemowego podejścia do rozwiązywania kryzysu kadrowego w oświacie. Argument, że zmiany są konieczne ze względu na braki kadrowe, stanowi próbę przerzucenia odpowiedzialności za wieloletnie zaniedbania państwa w obszarze edukacji na młodych ludzi, którzy nie posiadają jeszcze odpowiednich kompetencji i doświadczenia do samodzielnego wykonywania zawodu nauczyciela. Zatrudnianie studentów bez wymaganych kwalifikacji prowadzi do obniżenia standardów nauczania, pogłębia nierówności między sektorem publicznym a niepublicznym i uderza w prestiż zawodu nauczyciela. Obecnie obowiązujące przepisy już przewidują możliwość zatrudniania osób niebędących nauczycielami, jednak za zgodą kuratora oświaty – proponowane zmiany eliminują ten mechanizm kontroli, co grozi nadużyciami oraz obniżeniem jakości świadczonych usług edukacyjnych. W praktyce skutkować to będzie także wzrostem obciążeń dla wykwalifikowanej kadry, która będzie zmuszona do wspierania i nadzorowania mniej doświadczonych współpracowników. Projektowana zmiana nie rozwiązuje rzeczywistych problemów oświaty, a jedynie tworzy iluzję poprawy poprzez zastępowanie systemowych działań doraźnymi i szkodliwymi rozwiązaniami. Kluczowe jest wprowadzenie realnych działań naprawczych: podniesienia wynagrodzeń nauczycieli, zwiększenia atrakcyjności zawodu i wsparcia rozwoju zawodowego. Proponowana zmiana doprowadzi natomiast do osłabienia nadzoru pedagogicznego i pogłębienia chaos organizacyjnego.
A. Jagodzińska: Brak zdania