Szybsza i łatwiejsza sprzedaż mieszkania czy działki dzięki cyfryzacji i mniejszej biurokracji

Projekt zmierza do gruntownego usprawnienia i cyfryzacji procedur związanych ze sprzedażą nieruchomości. Główne założenia to integracja systemów notarialnych z kluczowymi rejestrami publicznymi, automatyczne pobieranie danych przez notariuszy oraz składanie wniosków o wpis do księgi wieczystej wyłącznie drogą elektroniczną. Ma to znacznie skracać czas transakcji, redukować biurokrację i zwiększać bezpieczeństwo obrotu nieruchomościami.

Obecnie sprzedaż nieruchomości wymaga zgromadzenia wielu dokumentów wydawanych przez różne instytucje, takie jak rejestry publiczne, urzędy i sądy. Proces ten bywa czasochłonny i wymaga od stron wielokrotnego załatwiania formalności osobiście lub za pośrednictwem poczty tradycyjnej. Notariusz musi informować klientów o konieczności dostarczenia różnych zaświadczeń, które często są trudne do uzyskania w krótkim czasie. Pozyskanie dokumentów takich jak wypis z rejestru gruntów, mapy, zaświadczenia z urzędu skarbowego, z nadleśnictwa czy dotyczących zagospodarowania przestrzennego wymaga kontaktu z wieloma urzędami oraz oczekiwania na ich wydanie. Czas oczekiwania na formalności związane z uzyskaniem dokumentów jest nieraz długi, co opóźnia finalizację transakcji. Wysyłka papierowa dokumentów do odpowiednich organów i konieczność ich ręcznego przetwarzania zwiększa ryzyko błędów i opóźnień. Aktualnie systemy informatyczne są niewystarczająco zintegrowane, co powoduje powielanie działań i utrudnia sprawne przeprowadzenie procedur. W przypadku braku dostępu do odpowiednich danych transakcje na rynku nieruchomości mogą się znacznie wydłużać, wpływając negatywnie na efektywność rynku i bezpieczeństwo obrotu prawnego.

Obecne procedury są nieefektywne i czasochłonne, co opóźnia proces sprzedaży nieruchomości i generuje znaczne koszty dla obywateli i instytucji. Czas oczekiwania na dokumenty w wielu przypadkach sięga nawet kilku miesięcy, co jest niekorzystne zarówno dla sprzedających, jak i kupujących. Zagraniczne systemy cyfrowe z sukcesem skracały czas przeprowadzenia takich czynności, co wskazuje na konieczność modernizacji naszego prawa i praktyk. Przykłady z Europy pokazują, że zintegrowane, cyfrowe rozwiązania znacząco redukują biurokrację oraz poprawiają bezpieczeństwo i przejrzystość transakcji. Dodatkowo, ręczne przekazywanie dokumentów stanowi ryzyko błędów i naraża na ryzyko utraty danych. Opóźnienia i konieczność fizycznego składania dokumentów zwiększają również koszty operacyjne dla administracji i obywateli, co jest niekorzystne z perspektywy rozwoju gospodarki. Cyfryzacja i automatyzacja procesu sprzedaży nieruchomości są konieczne, aby sprostać rosnącym oczekiwaniom rynku i zapewnić wysoką jakość usług na poziomie europejskim. Wprowadzenie elektronicznych systemów jest zgodne z trendem cyfrowej transformacji administracji publicznej i przyniesie długofalowe oszczędności finansowe oraz poprawę komfortu obywateli.

Obecnie osoba sprzedająca nieruchomość musi uzyskać wypis z rejestru gruntów, co może zająć nawet kilka tygodni, zwłaszcza jeśli dokument jest wydawany manualnie. Na dodatek, aby dopełnić formalności, musi jechać osobiście do urzędu, co jest uciążliwe i czasochłonne. W przypadku nieruchomości w dużych miastach czas oczekiwania może się skrócić do kilku dni, ale w mniejszych miejscowościach będzie on dużo dłuższy. Przykładowo, pani Anna z małej wsi czekała na wypis z rejestru 3 tygodnie, co opóźniło sprzedaż jej domu. Podobnie firma deweloperska – musiała najpierw czekać na zaświadczenia dotyczące lasów i planów zagospodarowania, co wydłużyło cały proces sprzedaży o kilka miesięcy. W praktyce oznacza to, że sprzedający i kupujący tracą czas i pieniądze, a rynek nieruchomości funkcjonuje mniej sprawnie. Wielokrotny kontakt z różnymi urzędami i konieczność składania dokumentów w formie papierowej sprawia, że cała procedura jest nieprzejrzysta i podatna na błędy.

Celem proponowanych zmian jest wprowadzenie cyfrowego obiegu dokumentów w procesie sprzedaży nieruchomości poprzez dostęp do zintegrowanych systemów informatycznych. Zmiany legislacyjne obejmą modyfikację obowiązujących ustaw, takich jak Prawo o notariacie i innych związanych z rejestrami i procedurami. Elektroniczne systemy zapewnią szybszy i bardziej transparentny dostęp do kluczowych danych, co ograniczy konieczność osobistego składania dokumentów i zmniejszy obciążenia administracyjne. Redukcja czasu i kosztów będzie korzystna dla obywateli, firm i administracji publicznej, a jednocześnie podniesie bezpieczeństwo i spójność danych. Wdrożenie tych rozwiązań wymaga nakładów na szkolenia i technologię, ale długoterminowe korzyści w postaci oszczędności i poprawy jakości usług są nie do przecenienia. Projekt wpisuje się w strategię cyfrowej transformacji administracji, zwiększając jej wydajność i konkurencyjność na rynku krajowym oraz międzynarodowym. Ostatecznie zmiana przyczyni się do sprawniejszego funkcjonowania rynku nieruchomości, podniesienia poziomu bezpieczeństwa prawnego i ograniczenia biurokratycznych barier, co będzie korzystne dla szerokiej grupy interesariuszy.