Szybsze decyzje w sprawach dzieci dzięki odciążeniu sądu w Warszawie

Skrócenie czasu oczekiwania na rozpatrzenie spraw o odebranie dziecka to klucz do lepszej ochrony najmłodszych. Obecnie wszystkie takie apelacje trafiają wyłącznie do Sądu Apelacyjnego w Warszawie, co prowadzi do opóźnień. Rozdzielenie tych spraw na inne sądy apelacyjne w kraju przyspieszy postępowania, zmniejszy stres stron i zwiększy sprawność całego systemu.

Obecnie Sąd Apelacyjny w Warszawie jest jedynym sądem odwoławczym rozpatrującym sprawy o odebranie dziecka na podstawie Konwencji haskiej. Wpływa tam cała masa apelacji z różnych części kraju, co powoduje jego poważne przeciążenie. Opóźnia to rozpatrzenie spraw, czas oczekiwania na decyzję jest długi, a wpływ na jakość ochrony praw dziecka negatywny. Obciążenie sądu powoduje również, że mniejsze lub mniej obciążone sądy apelacyjne nie mogą przejmować części spraw, co skutkuje nierównym rozłożeniem obciążenia systemu. W efekcie, dzieci i rodzice muszą czekać długo na wyrok, co jest szczególnie trudne w delikatnych i wrażliwych przypadkach. Dłuższy czas rozpatrzenia spraw obniża poziom zaufania do wymiaru sprawiedliwości i wpływa na dobrostan zarówno dzieci, jak i dorosłych uczestników postępowań.

Koncentracja wszystkich spraw o odebranie dziecka na jednym sądzie w Warszawie powoduje duże przeciążenie tej instytucji. To z kolei prowadzi do opóźnień, które mogą trwać miesiącami, a nawet latami, co jest bardzo niekorzystne dla prawidłowego i szybkiego rozwiązania spraw. Zagraniczne przykłady pokazują, że rozłożenie obciążenia przez decentralizację rozstrzygnięć poprawia jakość i szybkość postępowań. Statystyki wskazują, że opóźnienia wpływają nie tylko na skuteczność wymiaru sprawiedliwości, ale również na dobro dzieci, które muszą żyć w niepewności i stresie. W wielu krajach, gdzie sprawy transgraniczne są rozpatrywane przez lokalne sądy, czas oczekiwania jest krótszy i satysfakcja stron wyższa. Aktualny system, charakteryzujący się centralizacją, wymaga zmiany, aby sprostać potrzebom społecznym, poprawić efektywność i zapewnić lepszą ochronę dzieci.

Obecnie, gdy Sąd Okręgowy w Krakowie orzeka w sprawie odebrania dziecka na podstawie Konwencji haskiej, apelacje muszą trafiać do Warszawy. To powoduje długie oczekiwania na termin rozprawy, czasami nawet kilka miesięcy, mimo że sprawa jest prostsza do rozpatrzenia. Dla rodziców i dzieci oznacza to niepewność, czy i kiedy uzyskają wyrok, co wpływa na ich zdrowie psychiczne i stabilność życiową. Osoby pełnomocnicze mają trudności z szybkim reagowaniem, bo muszą podróżować na drugi koniec kraju, co generuje dodatkowe koszty i czas. Często w tym okresie dzieci pozostają w zawieszeniu, nie wiedząc, czy będą mogły powrócić do ojca lub matki. Takie opóźnienia mogą zagrażać dobru dziecka, powodując utratę stabilności i poczucia bezpieczeństwa.

Proponowane zmiany w prawie polegają na odejściu od wyłącznej właściwości Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawach o odebranie dziecka na podstawie Konwencji haskiej. W miejsce tego wprowadza się zasadę właściwości miejscowej, zgodnie z ogólnymi przepisami. Ta modyfikacja pozwoli na równomierne rozłożenie obciążenia pracą między sądy apelacyjne w kraju, co skróci czas rozpatrywania apelacji, usprawni działanie systemu i poprawi jakość ochrony dzieci. Koszty wdrożenia będą niewielkie i obejmą głównie szkolenia i drobne dostosowania techniczne. Efekty będą widoczne w postaci szybszych wyroków, mniejszego stresu dla rodzin i lepszej ochrony praw dzieci. Taka zmiana zapewni bardziej sprawny i zrównoważony system wymiaru sprawiedliwości, co jest zgodne z celami reform prawniczych i społecznymi.