Szybsze zakupy dronów bojowych i systemów antydronowych – bez zbędnych procedur

Propozycja zakłada rozszerzenie katalogu wyjątków od stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (PZP), by umożliwić jeszcze szybszy zakup dronów bojowych, systemów antydronowych oraz usług i sprzętu z nimi powiązanych, bez obowiązku wcześniejszego testowania ich przez Siły Zbrojne RP. Dzięki temu możliwe będzie sprawniejsze reagowanie na zagrożenia i unowocześnienie wyposażenia armii.

Zakup dronów bojowych i systemów antydronowych bez stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych, jest dziś możliwy tylko pod warunkiem spełnienia trzech ściśle określonych kryteriów: sprzęt musi zostać przetestowany przez polskie Siły Zbrojne, musi otrzymać od nich pozytywną rekomendację, Minister Obrony Narodowej musi wyrazić zgodę na jego zakup. Oznacza to, że nawet jeśli dany sprzęt był testowany i używany przez NATO, USA czy inne państwa sojusznicze, to nie może być kupiony w Polsce poza reżimem PZP, dopóki nie przejdzie krajowej procedury testowej. Dodatkowo obecne przepisy pozwalają na zakupy wyłącznie samego sprzętu bojowego (np. drona lub systemu przeciwdronowego), a nie usług i elementów towarzyszących, takich jak: oprogramowanie sterujące, systemy łączności i integracji, szkolenia, serwis, części zapasowe. W praktyce oznacza to, że nawet jeśli jakiś nowoczesny system jest dostępny „od ręki” i działa w realnych warunkach bojowych, to polska armia nie może go kupić szybko i kompleksowo, bo ograniczają ją sztywne wymogi testowe i katalog zamówień. W sytuacji zagrożenia to zbyt powolny i mało elastyczny mechanizm.

Obowiązujące przepisy nie pozwalają na szybki zakup dronów i nowoczesnych systemów obronnych, które nie były jeszcze testowane w Polsce, mimo że przeszły takie testy w armiach państw sojuszniczych. Dodatkowo wykluczają możliwość zakupu sprzętu i usług towarzyszących, np. serwisu, wsparcia technicznego czy elementów integracyjnych, co osłabia gotowość operacyjną Sił Zbrojnych RP w sytuacjach zagrożenia.

MON nie może obecnie szybko kupić systemu antydronowego, który był testowany i działa w armii NATO, ale nie został jeszcze przetestowany w Polsce. Taki sprzęt, mimo że gotowy do użycia, wymaga długiej procedury, co w warunkach nagłego zagrożenia opóźnia reakcję.

Umożliwienie szybszych i szerszych zakupów dronów bojowych i systemów antydronowych poza reżimem PZP pozwoli lepiej reagować na zagrożenia, zwiększy elastyczność zakupową armii i poprawi jej gotowość operacyjną. To konieczna zmiana wobec dynamicznie rozwijających się technologii i aktualnych zagrożeń.