Więcej środków na tanią energię – lepsze wykorzystanie funduszy ETS

Obecnie środki z systemu handlu emisjami (ETS) nie są w pełni przeznaczane na cele związane z transformacją energetyczną (obecnie tylko 3% trafia na ten cel), co hamuje postęp modernizacji sektora energetycznego a tym samym obniżenie kosztów energii w całej Unii Europejskiej a zwłaszcza w Polsce. W związku z tym pojawił się postulat powołania specjalnego funduszu, który byłby w 100% zasilany wpływami z ETS. Konieczna jest zmiana dyrektywy i ustawowa, która wyodrębni środki pochodzące ze sprzedaży uprawnień do emisji CO₂, a także umożliwi lepszy monitoring ich wydatkowania. Koszty administracyjne rozwiązania będą minimalne, a korzyści w postaci przyspieszenia rozwoju energetyki będą znaczące po to aby uzyskać tańszą energię zarówno dla Obywateli jak i Przedisęborców.

Wpływy z ETS są tylko częściowo przeznaczane na cele klimatyczne, ale reszta trafia na inne wydatki, co spowalnia transformację energetyczną.

Rozproszenie środków z ETS osłabia walkę ze zmianami klimatu i modernizację energetyki; bez tych środków nie będziemy w stanie zbudować nowoczesnej energetyki, która jest podstawą konkurencyjnej gospodarki.

W ostatnich latach do budżetu państwa trafia średnio około 30 mld zł ze sprzedaży uprawnień do emisji w ramach ETS. Co 5 lat do budżetu trafia równowartość środków potrzebnych na budowę elektrowni jądrowej. Gdyby te środki trafiały tylko na cele związane z transformacją energetyczną, mielibyśmy znacznie więcej taniej energii dla zasilania dalszego rozwoju polskiej gospodarki.

Komentarz OPZZ (N. Kusiak): OPZZ od lat apeluje o udostępnianie przez rząd informacji na temat wydatkowania pieniędzy zasilających budżet państwa w związku z dochodami ze sprzedaży uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. Większa transparentność w tej kwestii jest potrzebna, a środki z uprawnień do emisji powinny być przeznaczane na inwestycje w energetykę. Zdaniem OPZZ publiczne wydatki na transformację klimatyczno-energetyczną, a takimi są wydatki z przychodów z ETS, powinny być objęte warunkowością związaną z jakością zatrudnienia w podmiotach realizujących finansowane przez państwo inwestycje. Podmioty te powinny być wolne od uchybień w postaci nieprawidłowych form zatrudnienia, nadużywania pracy tymczasowej, utrudniania wolności do zrzeszania się pracowników w związkach zawodowych, premiowane zaś powinny być np. podmioty z obowiązującym układem zbiorowym pracy. W kontekście transformacji szczególnie istotne powinno być także postulowane przez związki zawodowe całej Europy umożliwianie przez firmy szkoleń dla pracowników zmieniających zawód lub dokształcających się tak, by szkolenie odbywało się w trakcie zatrudnienia. || Komentarz KAS (A. Jagodzińska): Sprzeciwiamy się utworzeniu specjalnego funduszu i postulujemy nie zmieniać przepisów w tym zakresie.

Utworzenie funduszu transformacji energetycznej zasilanego 100% wpływami z ETS to sposób na skuteczne wykorzystanie istniejących środków na modernizację sektora energetycznego, walkę z kryzysem klimatycznym oraz wzmocnienie podstaw do dalszego, dynamicznego rozwoju polskiej gospodarki.