Więcej zielonego ciepła dla miast dzięki nowym zasadom wsparcia dla geotermii

Propozycja ma na celu stworzenie bardziej sprzyjających warunków regulacyjnych dla prywatnych inwestycji w dekarbonizację systemów ciepłowniczych, w szczególności w oparciu o energię geotermalną. Zmiany mają dotyczyć m.in. przepisów taryfowych i ustawy o OZE, aby zapewniać inwestorom stabilny i przewidywalny zwrot z kapitału w długim okresie. Ma to zachęcać do angażowania prywatnych środków w budowę ekologicznych źródeł ciepła, co przełoży się na czystsze powietrze i stabilizację cen dla odbiorców.

Obecnie regulacje związane z wykorzystaniem energii geotermalnej w ciepłownictwie opierają się na rozporządzeniu Ministra Klimatu z 2020 r. Potencjał geotermii w Polsce jest znaczny, bo aż 50% obszaru kraju ma zasoby wodne nadające się do jej wykorzystania, a w 2024 r. działało 9 przedsiębiorstw z instalacjami geotermalnymi, które łącznie dostarczyły zaledwie 1077 TJ ciepła, czyli bardzo niewiele w porównaniu do 200 000 TJ sprzedaży systemowej. Obecny model finansowania i taryfowania nie sprzyja długoterminowym inwestycjom, ponieważ zwrot z kapitału jest ograniczany amortyzacją, co zniechęca prywatnych inwestorów, szczególnie zagranicznych. Regulacje nie umożliwiają stabilnych zysków z inwestycji geotermalnych na przestrzeni wielu lat, co jest konieczne dla opłacalności takich projektów. Modele finansowe oparte na amortyzacji i WACC sprawiają, że EBITDA spada z czasem, co demotywuje inwestorów i opóźnia rozwój sektora geotermalnego.

Obecny model finansowania i regulacje nie wspierają długoterminowych inwestycji w geotermię, co hamuje rozwój tego odnawialnego źródła energii. Brak stabilnych mechanizmów zwrotu z kapitału ogranicza atrakcyjność inwestycji, szczególnie dla zagranicznych kapitałów, które preferują projekty z 20–30 letnim horyzontem zwrotu. Z powodu braku możliwości stabilnego zysku inwestorzy są zniechęceni do angażowania środków w geotermię, mimo jej ogromnego potencjału dla dekarbonizacji i uniezależnienia się od importu paliw kopalnych. W krajach takich jak Chiny, inwestorzy negocjują stałe okresy i stopy zwrotu na 25 lat, co zwiększa atrakcyjność i ułatwia realizację projektów. Aktualne rozwiązania mogą prowadzić do opóźnień w realizacji poważnych projektów geotermalnych, które są kluczowe dla osiągnięcia celów klimatycznych i energetycznej niezależności Polski.

Obecnie przedsiębiorstwa geotermalne, takie jak Geotermia Podhalańska, muszą zmagać się z trudnościami finansowania. Idee inwestycyjne są ograniczone przez niestabilne i krótkoterminowe przepisy, które nie uwzględniają długiego okresu zwrotu. To powoduje, że planowanie rozwoju nowych odwiertów i rozbudowy systemów jest utrudnione, a potencjał geotermii jest niedostatecznie wykorzystany. Na przykład, inwestycje w jednym obiekcie mogą się nie opłacać, bo kalkulacje taryfowe nie zapewniają długoterminowego zysku, a co za tym idzie, inwestorzy obawiają się ryzyka braku zwrotu na lata. W efekcie, Polska nie korzysta w pełni z jej dużego potencjału geotermalnego, mimo że dostępne są korzystne lokalizacje i zasoby, które mogłyby wspierać lokalne społeczności i poprawę jakości powietrza.

Wprowadzenie zmian legislacyjnych umożliwi stabilne i długoterminowe zwroty z inwestycji geotermalnych poprzez modyfikację zasad wyceny i zwrotu kapitału. Podniesie to atrakcyjność inwestycyjną sektora, co przełoży się na zwiększone inwestycje i rozwój technologii geotermalnej w Polsce. Zmiany pomogą ograniczyć wpływ wahań cen paliw kopalnych na ceny końcowe, poprawią stabilność finansową przedsiębiorstw i przyczynią się do realizacji celów dekarbonizacyjnych. Dzięki temu Polska będzie mogła szybciej i efektywniej rozwijać potencjał odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza geotermii, wspierając cele klimatyczne UE i zwiększając bezpieczeństwo energetyczne. Redukcja barier biurokratycznych i dostosowanie modeli finansowania do potrzeb rynku przyczynią się do dynamiczniejszego rozwoju sektora geotermalnego w dłuższej perspektywie.