- Ustawa
- Prawo pracy
- 07.05.2025
Większa stabilność zatrudnienia dzięki elastycznemu rozliczaniu czasu pracy
Źródło propozycji: sprawdzamy.com
Opis
Pracownicy zachowają miejsca pracy nawet w okresach spadku popytu dzięki możliwości bilansowania nadgodzin i niedopracowanych godzin w dłuższych okresach rozliczeniowych. Nowe rozwiązania pomogą uniknąć zwolnień grupowych i zmniejszą koszty związane z bezrobociem.
Jak jest teraz?
Kodeks pracy pozwala na rozliczanie czasu pracy maksymalnie w 12-miesięcznych okresach. W czasie spadku zapotrzebowania na pracę pracodawcy nie mają skutecznych narzędzi do elastycznego dostosowania czasu pracy – pozostają im jedynie rozwiązania bardziej dotkliwe, takie jak zawieszanie warunków pracy czy zwolnienia grupowe.
Dlaczego trzeba to zmienić?
Brakuje elastycznych narzędzi do zarządzania czasem pracy w sytuacjach kryzysowych. 12 miesięcy to zbyt krótki horyzont dla branż o cyklicznej lub zmiennej koniunkturze. Możliwość rozliczenia czasu pracy w dłuższym horyzoncie pozwala utrzymać zatrudnienie bez potrzeby redukcji etatów. W innych krajach (np. Węgry, Słowacja) funkcjonują rozwiązania dopuszczające nawet 30–36-miesięczne okresy rozliczeniowe.
Przykład
Zakład produkcyjny doświadcza sezonowego spadku popytu na swoje wyroby. Obecnie, przy sztywnych regulacjach, musi albo obniżyć wymiar pracy, albo zwolnić część załogi. Gdyby mógł elastycznie rozliczać czas pracy w 18-miesięcznym okresie, mógłby wstrzymać produkcję teraz i nadrobić godziny w szczycie sezonu – bez strat kadrowych.
Jakie będą korzyści?
- Zabezpieczenie miejsc pracy w okresie spadku koniunktury.
- Zmniejszenie liczby zwolnień grupowych.
- Większa stabilność dla pracodawców i pracowników.
- Ograniczenie wypłat zasiłków dla bezrobotnych.
- Prostsze i mniej dotkliwe narzędzie niż obecne przepisy (np. art. 91 KP).
Podsumowanie
Propozycja zakłada możliwość lokalnego i czasowego (do 24 miesięcy) wprowadzenia rozliczania czasu pracy w dłuższych okresach rozliczeniowych. Odbywałoby się to na podstawie porozumienia z organizacją związkową i byłoby rejestrowane przez PIP. Mechanizm bilansowania nad- i niedopracowanych godzin daje elastyczność bez redukcji zatrudnienia – przy zachowaniu 40-godzinnej tygodniowej normy czasu pracy.
Akty prawne wymagające zmiany
- Kodeks pracy
Komentarze związków zawodowych
N. Kusiak: OPZZ sprzeciwia się propozycji, która umożliwia wydłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy do 24 miesięcy, nawet za zgodą organizacji związkowej. Już obecnie obowiązujący maksymalny 12-miesięczny okres rozliczeniowy jest postrzegany jako bardzo długi i uciążliwy dla pracowników, powodując znaczne trudności w zachowaniu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz utrudniając przewidywalność czasu pracy. Wydłużenie tego okresu do 24 miesięcy stanowiłoby w istocie legalizację tzw. konta czasu pracy – rozwiązania, które od lat forsowane jest przez pracodawców, a które w praktyce doprowadzi do nadmiernej dyspozycyjności pracownika oraz znaczącego osłabienia ochrony pracowniczej.
A. Jagodzińska: Zgoda