Większy wybór usług audytorskich dla podmiotów publicznych

Zniesienie restrykcyjnej „białej listy” usług umożliwi podmiotom publicznym korzystanie z szerszego wachlarza usług firm audytorskich, bez ryzyka utraty niezależności. To ułatwienie, oszczędność kosztów i zwiększenie konkurencyjności w całej UE

Obecny system opiera się na rozporządzeniu UE 537/2014, które zakazuje określonych usług na rzecz jednostek publicznych. Polski ustawodawca, na podstawie art. 136 ustawy z 2017 r., dodaje do tego zakazu wszelkie usługi niebędące badaniem finansowym, tworząc tzw. białą listę dozwolonych usług. To rozwiązanie ogranicza wybór dostawców usług, redukuje konkurencję i zwiększa koszty dla jednostek publicznych poprzez wymuszanie korzystania z określonych firm lub usług. Obecnie polskie prawo jest bardziej restrykcyjne niż standardy UE, co stawia polskie firmy w niekorzystnej sytuacji wobec innych krajów UE. System ten komplikuje monitorowanie niezależności audytorów oraz zwiększa ryzyko błędów prawnych i finansowych, a także podnosi koszty administracyjne. Dodatkowo, restrykcje te mogą powodować trudności w znalezieniu odpowiednich firm do świadczenia usług, które nie wpływają na niezależność badania, co negatywnie wpływa na konkurencyjność i jakość usług świadczonych jednostkom publicznym.

Obecne ograniczenia, oparte na białej liście, ograniczają wybór dostawców usług, co wpływa negatywnie na konkurencyjność i efektywność polskich jednostek publicznych. Dodatkowo, nadmierna restrykcyjność utrudnia optymalny dobór firm, podnosi koszty i ogranicza dostęp do specjalistycznych usług, które nie zagrażają niezależności. Porównanie z innymi krajami UE pokazuje, że większość z nich opiera się jedynie na czarnej liście, co pozwala na większą elastyczność i konkurencję. Zbyt sztywne przepisy mogą powodować wzrost kosztów administracyjnych i ryzyko błędów, co osłabia efektywność działania finansowego państwa. Harmonia unijnego prawa wyraża się w modelu „czarnej listy", a integracja tych rozwiązań w Polsce zwiększyłaby konkurencyjność i uprościła procedury, co jest korzystne dla gospodarki i usług publicznych.

Przykładem może być firma audytorska, która chciałaby świadczyć usługę tłumaczeń lub szkoleniową dla jednostki publicznej, ale jest z tego powodu wykluczona z powodu restrykcji wynikających z „białej listy”. To ograniczenie uniemożliwia skorzystanie z bardziej doświadczonych i tańszych dostawców usług, mimo że ich działalność nie zagraża niezależności. W efekcie jednostka musi korzystać z usług wybranych z powodu formalnych ograniczeń, a nie rzeczywistych potrzeb, co generuje dodatkowe koszty i opóźnienia.

Proponowana zmiana polega na wykreśleniu art. 136 ustawy i likwidacji tzw. białej listy usług. Skutkiem tego będzie zniesienie ograniczeń wyboru dostawców usług dla jednostek publicznych, co poprawi konkurencyjność i efektywność rynku audytorskiego. Rozwiązanie to zwiększy elastyczność i dostosowalność do dynamicznych potrzeb gospodarczych, a jednocześnie umożliwi stosowanie zasad niezależności zgodnie z Kodeksem IESBA, co poprawi jakość usług i zaufanie do nich. Ułatwi to również działalność kapitalowych grup transgranicznych, eliminując konieczność dostosowania się do odmiennych regulacji w różnych krajach UE. Dodatkowo, usunięcie restrykcji przyczyni się do obniżenia kosztów administracyjnych i poprawy transparentności. W efekcie, polityka ta pozytywnie wpłynie na konkurencyjność i stabilność rynku usług audytorskich w Polsce.